دومین روز مذاکرات وزیران خارجه ایران و آمریکا روز سهشنبه در حالی برگزار میشود که گفتوگوهای امروز و نیز هفته جاری بیش از پیش تحتالشعاع اظهارات تند نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در آیپک و سخنان وی در کنگره آمریکا که قراراست امروز انجام شود قرار دارد.
مذاکرات بینالمللی هستهای میان ایران و 1+5 در حالی که دو طرف تلاش میکنند تا پایان ماه مارس به یک چارچوب کلی از توافق احتمالی جامع دست یابند با مداخله صریح و آشکار نخستوزیر رژیم صهیونیستی در جهت ممانعت از به نتیجه رسیدن مذاکرات مواجه شده است. اقدامی که بیش از پیش تلاشها و رویکرد آمریکا را در مذاکرات که از همپیمانان مهم و اصلی رژیم صهیونیستی است زیر سوال میبرد.
سخنان تند نتانیاهو در آیپک که عصر روز دوشنبه به وقت تهران انجام شد واکنش جدی رئیسجمهور آمریکا را در برداشت.
اوباما در گفتوگویی با خبرگزاری رویترز که در ساعات پایانی روز دوشنبه انجام شد، گفت: در مورد نحوه حل مسأله هستهای ایران با نتانیاهو اختلاف نظر اساسی وجود دارد.
او همچنین از طرح گروهی از سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه برای تسهیل تحریمهای مشروط علیه ایران انتقاد کرد و گفت: چنین کاری مذاکرات هستهای را تضعیف میکند.
رئیس جمهور آمریکا در عین حال و در حالی که مذاکرات هستهای در بخشهای فنی در سطح چهار وزیر دولتهای دو طرف در جریان است و پیشرفتهایی در این مسیر به دست آمده است، برای ولین بار اعلام کرد که ایران باید دست کم یک دهه فعالیتهای هستهای خود را محدود نگه دارد و اگر ایران بپذیرد که در این مدت سطح برنامه هستهایاش را در همین حدی که الان است نگه میدارد و با بازگرداندن بخشهایی از آن به عقب موافقت میکند؛ این راهی است که ما میتوانیم آن را بیازماییم.
او همچنین گفت: هدف آمریکا این است که مطمئن شود دست کم یک سال بین زمانی که آنها بخواهند به سلاح هستهای برسند و زمانی که توان دستیابی به یک سلاح را داشته باشند فاصله وجود دارد.
او همچنین گفت که مسأله مهم دیگر این است که ایران با بازرسیهای سخت از برنامه هستهای خودش موافقت میکند یا نه؟
در حالی که افکار عمومی بر این تصور هستند که اظهارات و سخنرانی نتانیاهو در کنگره آمریکا مورد مخالفت دولت اوباما است اما به نظر میآید دعوای بین اوباما و نتانیاهو بیشتر در سطح آب است نه در عمق و به گفته برخی کارشناسان شاید یک دعوای زرگری است. برای اینکه در مهلت باقیمانده تا ماه مارس بیشترین امتیازات از ایران گرفته شود.
در عین حال ایران با قوت به مذاکرات ادامه داده و برای نگرانیها و موانع پیش رو راهحلها و ابتکارات زیادی را روی میز مذاکره گذاشته است. نبود اراده سیاسی از سوی آمریکا و زیادهخواهیهای آنها مهمترین دلیلی است که مقامات مذاکرهکننده هستهای ایران به عنوان مانع رسیدن به نتیجه از آنها یاد میکنند.
ویلیام برنز، قائم مقام پیشین وزارت امور خارجه آمریکا و عضو تیم مذاکره کننده آمریکا در بحث هستهای در اظهارنظری روز دوشنبه به ابعاد دیگری از آنچه آمریکاییها در مذاکرات دنبال میکنند پرداخت.
برنز گفته است جدای از مسأله هستهای رفتارهای دیگر ایران در منطقه برای آمریکا و متحدان آن تهدیدآمیز است. از جمله حمایت ایران از حزبالله و حوثیها که این موضوع دوستان ما را در منطقه تهدید میکند و در حالی که داریم مذاکرات هستهای را پی میگیریم باید کاملاً متوجه این امر باشیم.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و نیز مقامات عالیرتبه کشور به ویژه مقام معظم رهبری و رئیس جمهور در چهار ماه گذشته بیش از پیش نسبت به زیادهخواهیهای آمریکا در مذاکرات هشدار داده بودند و به نظر میآید آنچه مذاکرات هستهای را نه به لحاظ تکنیکی و فنی بلکه به لحاظ سیاسی با کندی و دشواری مواجه کرده است زیادهخواهیهای آمریکا برای به دست آوردن امتیازاتی در منطقه است و از ایران میخواهند که نفوذ و تأثیرش را در منطقه به شدت کاهش دهد.
بنا بر این گزارش، مذاکرات روز نخست ایران و آمریکا روز دوشنبه در سطح وزیران امور خارجه، معاونان، کارشناسان و روسای انرژی هستهای دو کشور برگزار شد.
جان کری و محمدجواد ظریف عصر 11 اسفند در هتل رویال پلازا با یکدیگر برای 2ساعت گفتوگو کردند. در این دیدار علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا، معاونان وزیران خارجه دو طرف، حسین فریدون دستیار ویژه حسن روحانی و هلگا اشمید معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا حضور داشتند.
از مذاکرات روز دوشنبه و محتوای آن هنوز خبری و گزارشی منتشر نشده است.
چهار وزیر خارجه و انرژی ایران و آمریکا قبل از مذاکرات در کنار هم عکس یادگاری گرفتند.
قبل از ورود هیأتها به محل مذاکرات هیأتهای مذاکره کننده دو طرف جداگانه مسیری را طی کردند که ابتدا جان کری وزیر امور خارجه آمریکا از این مسیر عبور کرد و پس از آن هیأت مذاکره کننده ایران وارد شد.
تصاویر منتشر شده از مسیر کوتاهی که دو هیأت طی میکنند تا به محل مذاکرات برسند در حال نشان دادن گفتوگوی علیاکبر صالحی با محمدجواد ظریف و دیگر اعضای تیم مذاکره کننده است. صالحی که در این لحظه از مذاکرات دو جانبه با مونیز برگشته بود در حال تشریح نتیجه مذاکراتش با وزیر انرژی آمریکا برای ظریف است.
صالحی در این تصاویر در حال تشریح و مطلبی به طور جدی است به شکلی که از دستهایش برای بیان سخنانش استفاده میکند.
پس از آنکه در چند مذاکرات اخیر محمدجواد ظریف و جان کری در ژنو با یکدیگر خارج از هتل محل مذاکرات در مسیری با یکدیگر پیادهروی کردند حساسیتهای زیادی نسبت به این اقدام در کشور به وجود آمد که به نظر میآید هیأت مذاکره کننده ایران با حساسیت و احتیاط بیشتری حواشی مذاکرات را اداره میکند.
این دور از مذاکرات تا پنجشنبه هفته جاری به طول میانجامد و قرار است روز پنجشنبه در نشستی عمومی معاونان وزیران امور خارجه ایران و 1+5 نیز با یکدیگر دیدار کنند.