چاق هستيد؟ مي خواهيد لاغر شويد؟ گوشتان به کلمه رژيم حساس شده؟ لاغري به هر قيمت در کوتاه ترين زمان ممکن؟
البته که تقصير شما نيست، چاق شدن تا حدودي تقصير شماست، اما اين که فکر کنيد با رژيم غذايي خاص، در کوتاه ترين زمان ممکن مي توانيد به وزن ايده آل برسيد، حتما اشتباه است. اين جملات فقط در تبليغات کاربرد دارد، نه در زندگي واقعي شما.
واقعيت اين است که رژيم هاي سخت و کوتاه مدت کاهش وزن که مبنايش حذف يا کاهش برخي مواد غذايي ضروري يا محدود کردن وعده هاي اصلي غذايي است، حاصلي جز از دست رفتن سلامت جسمي و روحي در کوتاه مدت يا درازمدت نخواهد داشت.
رژيم کاهش وزن از هر فردي تا فرد ديگر متفاوت است؛ يعني روش زندگي، شرايط فيزيکي و علت چاقي هر شخص بايد در نوع رژيم غذايي وي در نظر گرفته شود.
بهترين و اصولي ترين برنامه غذايي کاهش وزن، چيزي است که بر پايه تغذيه متعادل، متناسب و متنوع پايه ريزي شده باشد و علاوه بر اين بتوان آن را در درازمدت حفظ کرد.
دکتر تيرنگ نيستاني، متخصص تغذيه و رژيم درماني با تاکيد بر اين که همه رژيم هاي کاهش وزن صحيح نيست، مي گويد: علت افزايش وزن در افراد مختلف متفاوت است يعني ممکن است به دلايلي چون تغيير سبک زندگي، مسائل ژنتيکي و سابقه خانوادگي، الگوي نامناسب غذايي و کاهش فعاليت فيزيکي اتفاق بيفتد. پس ارائه يک رژيم اصولي که بتوان در درازمدت نيز آن را حفظ کرد، نياز به بررسي اين عوامل در هر فرد دارد.
حتي در بسياري افراد با وجود وزن متناسب و طبيعي، چاقي هاي موضعي مشاهده مي شود. يعني فرد با شاخص توده بدني طبيعي همچنان چاق محسوب مي شود که بنا به نظر متخصصان تغذيه اين مساله حتي مي تواند خطرناک تر از اضافه وزن هاي طبيعي باشد که در آن وزن به طور کلي بالامي رود. به همين دلايل است که اين متخصصان، رژيم هاي متفاوتي را براي کاهش وزن افراد که شامل يک برنامه صحيح تغذيه اي و فعاليت فيزيکي مناسب باشد، توصيه مي کنند.
رژيمي با طعم سبزيجات
رژيم هاي غيراصولي همان هايي است که براي کاهش وزن در زماني کوتاه توصيه مي شود، بدون آن که به اين نکته توجه شود که رژيم کاهش وزن براي هر فرد با در نظر گرفتن شرايط زندگي وي، تاريخچه بيماري ها، بحث ژنتيک و فعاليت هاي فيزيکي اش متفاوت است.دکتر نيستاني در گفت وگو با جام جم با تاکيد بر اين که رژيم هاي غذايي نادرست عوارض کوتاه مدت و درازمدتي بجا مي گذارد که برخي از آنها غيرقابل درمان است، مي گويد: يکي از خطرناک ترين رژيم ها، رژيم تک غذايي با تاکيد بر مصرف سبزيجات است. البته اين نوع رژيم سبزي خواري با گياهخواري متفاوت است، چراکه در گياهخواري معمولاتنوع مصرف مواد غذايي با مصرف شير و تخم مرغ يا دانه هاي روغني تا حدي حفظ مي شود، اما در اين نوع رژيم به غير از ميوه و سبزيجات هيچ يک از گروه هاي غذايي ديگر که وجودشان براي حفظ سلامت بدن ضروري است در برنامه تغذيه اي ديده نشده است.
اين متخصص تغذيه مي افزايد: متاسفانه بسياري از افرادي که دچار چاقي يا اضافه وزن بالامي شوند تحت تاثير يک يا دو عادت اشتباه تغذيه اي به چاقي مبتلاشده اند که عمده ترين اين عادت ها مي تواند جايگزين کردن ميوه ها به جاي وعده هاي اصلي غذايي باشد. چراکه ميوه ها نيز اگر به مقدار زياد و نامتناسب با شرايط جسمي فرد مصرف شود، به چاقي منجر خواهد شد، زيرا ميوه ها نيز کالري دارند. همچنين عوارض چنين رژيم هاي غذايي اشتباهي مي تواند عصبي شدن، پرخاشگري، کم خوني، اختلال قاعدگي، کمبود ريزمغذي ها و اختلالات پوستي و گوارشي باشد.
حذف غلات يعني کمبود آهن وکلسيم
«اگر نان و برنج را از غذاي روزانه ات حذف کني به سرعت لاغر مي شوي.» مسلما چنين توصيه اي را همه ما بارها از ديگران شنيده ايم غافل از آن که هيچ گروه غذايي در برنامه غذايي درست نبايد ناديده گرفته شود و به گفته دکتر نيستاني سهم عمده اي از نيازهاي تغذيه اي هر فرد از گروه غلات يعني نان و برنج تامين مي شود. بخصوص آن که غلات منبع خوب فيبر و تامين ويتامين هاي گروه B است. حتي مطالعات و بررسي هاي جديد نشان مي دهد که سهم عمده آهن و کلسيم مورد نياز بدن از طريق مصرف غلات تامين مي شود.
هيچ وعده غذايي را حذف نکنيد
«اگر شام ات را حذف کني و به جاي آن سالاد يا ميوه بخوري به سرعت شکمت آب مي شود.» دکتر نيستاني با خطرناک دانستن اين نوع رژيم کاهش وزن که با توصيه به حذف يک وعده غذايي اصلي و بويژه وعده شام همراه است، مي گويد: کسي که از خوردن شام انصراف مي دهد يا گرسنه است و شام نمي خورد يا اين که احساس گرسنگي نمي کند و حذف اين وعده را به عنوان يک الگوي غذايي براي کاهش وزن برمي گزيند. در هر دو شرايط، بدن براي مقابله با افت قند خون تا وعده بعدي که حداقل 10 تا 12 ساعت با نوبت شام فاصله دارد، ناگزير بايد از ذخايرش که فقط منحصر به چربي نمي شود، استفاده کند. از آنجايي که چربي ها نمي تواند در بدن تبديل به قند شود از پروتئين هاي ماهيچه استفاده مي کند که حاصل اش تحليل رفتن ماهيچه ها و به دنبال آن ذخاير استخواني در درازمدت است.
سنگ کيسه صفرا، پيامد رژيم هاي کم کالري
دسته اي از رژيم هاي کاهش وزن در کوتاه مدت به رژيم هاي بسيار کم کالري اختصاص دارد که در موارد معدودي براي برخي بيماران بستري که بايد وزنشان بسرعت کاهش يابد، توصيه مي شود، اما از آنجايي که مردم به خودي خود و بدون مشاوره متخصص تعذيه نمي دانند که به چه ميزان کالري در روز نياز دارند و کاهش مصرف کالري دريافتي شان با هدف کاهش وزن بايد صورت بگيرد، محدود کردن خودسرانه مواد غذايي مي تواند خطر ايجاد سنگ کيسه صفرا، کمبود مواد مغذي و ريزمغذي ها را به همراه داشته باشد. چنين برنامه غذايي نه تنها در درازمدت موثر نيست بلکه شخص قادر به تداوم آن نخواهد بود.
منبع: جام جم