اينها محصولاتي است که اگر نخواهيم از طعم و مزه آن تعريف کنيم، منکر آن هم نمي شويم. بستني هايي که خوردن آن در روزهاي گرم از درون، خنک مان مي کند و دست کم براي ساعتي از خستگي و رخوت مي کاهد، اما پرسشي که بيشتر خانواده ها مي پرسند اين که آيا بستني مي تواند از پوکي استخوان جلوگيري کند؟ بستني ماستي چه خاصيتي دارد؟ اين درست است که مي گويند بستني لايت (رژيمي) سالم ترين بستني است؟ رنگ هاي به کار رفته در بستني ميوه اي از چه منبعي تهيه مي شود؟ آيا بستني زمستاني نوعي فرآورده لبني است ؟ فالوده بهتر است يا بستني؟
کلسيم بستني قدرت چنداني ندارد
اگر يک ليوان بستني شيري را که حاوي خامه، چربي و شکر است با يک ليوان شير که براساس چربي موجود در آن از 120 تا 220 کالري انرژي دارد، مقايسه کنيم، متوجه مي شويم که انرژي موجود در آن سه تا پنج برابر بيشتر از يک ليوان شير است و تقريبا يک چهارم کالري روزانه بدن ما را تامين مي کند. بستني در مقايسه با شير بيش از دو تا سه برابر چربي داشته و اين چربي مي تواند از نوع روغن نباتي جامد يا خامه لبني باشد که هر دو حاوي کلسترول است. ميزان پروتئين آن کمي بالاتر، ولي کلسيم و برخي ريز مغذي هاي آن به دليل چربي بالاي محصول قابليت جذب پاييني داشته و مصرف آن براي پوکي استخوان چندان موثر نيست و به هيچ عنوان نبايد آن را جايگزين شير تازه يا فرآورده هاي لبني کم چرب کرد.
بستني ماستي چيست؟
يکي از اصلي ترين پرسش خانواده ها درباره بستني ماستي اين است که اين محصول چه تفاوتي با ديگر بستني ها دارد و ارزش تغذيه اي آن چه ميزان است؟ بستني ماستي نوعي محصول تازه وارد و از گروه لبنيات است و با وجود آن که در ترکيباتش مواد لازم براي تهيه بستني مانند شکر، چربي، مواد پايدارکننده و طعم دهنده به کار رفته، اما به دليل آن که پايه اوليه آن ماست است، بو، مزه و ترشي ماست را مي دهد و به دليل داشتن محيط اسيدي، ديرتر دچار فساد مي شود؛ مگر آن که شير اوليه آن فاسد بوده باشد. اين بستني همچون ديگر بستني ها حاوي شکر است و به دليل دارا بودن 20 درصد چربي براي افراد کم تحرک، چاق کننده است، اما مصرف آن در مقايسه با تنقلاتي چون چيپس و پفک با 40 درصد چربي و نيز بستني هاي خامه اي اولويت دارد و براي افراد پرتحرک و کودکان گزينه مناسب تري است. اين محصول به دليل آن که در روند توليد گرماي شديدي نمي بيند و انجماد هم اثر مخرب چنداني روي ترکيبات آن ندارد، ارزش تغذيه اي آن مانند ديگر بستني ها و حتي کمي بيشتر است.
بستني لايت گول تان نزند
اين روزها بستني هايي با عنوان بستني لايت يا همان بستني رژيمي به بازار آمده است و چنين ادعا مي شود که از ديگر بستني ها سالم تر و کم کالري است، اما بايد بدانيد در اين بستني ؛ گرچه از قندهاي مصنوعي بدون کالري استفاده مي شود، اما اين دليلي بر سالم بودن آن نيست؛ چراکه در تهيه اين فرآورده همچون ديگر بستني ها از خامه استفاده مي شود و خامه هم نسبت به شکر دو برابر کالري داشته و فوق العاده انرژي زا و حاوي چربي هاي اشباع است.
بدانيد تجمع اين چربي ها در بدن با توجه به هورمون هاي جنسي در خانم ها بيشتر در ناحيه باسن و ران و در آقايان در ناحيه شکم اتفاق مي افتد که چاقي شکمي خطرناک تر است، چون چربي ها در معرض تبادل با چربي هاي خون قرار گرفته و مي تواند موجب سندرم متابوليک شود.
ترفند بستني ميوه اي
در گذشته بستني هايي با طعم توت فرنگي، شاتوت، کاکائو، نسکافه و وانيل را مي ديديم، اما چندي است که يخچال بستني فروشي هاي سطح شهر مثل جعبه مداد رنگي انواع بستني هايي با رنگ تند و مزه قوي همچون طعم بلوبري، انبه، آلوئه ورا و... را عرضه کرده و به واسطه وجود قطعات ريز ميوه در اين نوع بستني ها ادعا مي شود. محصول صد درصد طبيعي و از ميوه تهيه شده است، اما بايد بدانيد وجود تکه هاي ميوه در بستني از ترفندهاي جذب مشتري است و هيچ يک از رنگ هاي غليظ و اشتهابرانگيز به کار رفته در اين بستني ها منبع گياهي ندارد، چراکه ميوه ها در اين حد طيف رنگي ندارد و اين موضوع بسيار نگران کننده بوده و مي تواند موجب بروز مشکلات کبدي و حساسيت هاي شديد شده و در زنان باردار به تغييرات هورموني و عصبي غيرطبيعي و در کودکان باعث عقب افتادگي ذهني و بيش فعالي منجر شود.
بستني زمستاني، بستني نيست
بسياري از ما وقتي بستني زمستاني را در قفسه هاي فروشگاه يا مغازه ها در دماي محيط مي بينيم، تعجب مي کنيم که مگر بستني زمستاني نوعي فرآورده لبني نيست، پس چرا نياز به دماي يخچال ندارد؟ بستني به محصولي گفته مي شود که پايه و اساس توليد آن از شير باشد، اما بايد بدانيد بستني زمستاني برخلاف باور عامه مردم از شير و خامه تهيه نمي شود و در گروه تنقلات قنادي قرار مي گيرد، اما شايد بپرسيد اگر سفيده پفکي داخل بستني از خامه لبني نباشد لابد از تخم مرغ بوده و باز هم محصول نياز به يخچال دارد، اما اشتباه نکنيد ماده پف دار داخل بستني زمستاني نوعي کرم است که با روغن، شکر، اسانس و گاهي هم مواد رنگي تهيه مي شود و براي حجيم و پف دار کردن آن از هوا کمک مي گيرند. در نتيجه اين محصول نه لبني است و نه پروتئيني، بلکه شيريني گول زننده و کم ارزش است که از نام بستني سوء استفاده کرده و ارتقا درجه يافته است.
بستني لواشکي شور، ترش و شيرين
بستني لواشکي نسل جديد بستني يخي است. اين بستني به دليل آن که از شير و چربي تهيه نمي شود در مقايسه با ديگر بستني هاي شيري کالري و ارزش تغذيه اي کمتري دارد و برخلاف تصور عامه مردم، علاوه بر دارا بودن ترکيبات ترش حاوي شکر است. همچنين نمک آن زياد و براي مبتلايان به پرفشاري خون محدوديت مصرف دارد. طبع اين محصول به دليل ترکيبات ترش بيش از ديگر بستني هاي سرد بوده و در افراد سرد مزاج احتمال دارد موجب بروز مشکلات گوارشي شود.
فالوده کم خطر تر است؟
از قديم الايام فالوده آن هم از نوع شيرازي از پرطرفدارترين شيريني هاي فصل تابستان بوده و محصولي است که از رشته هاي بلند و يخ زده نشاسته به همراه شربت شيرين آبليمو و کمي گلاب تهيه مي شود و اين روزها آن را در ترکيبات بستني هاي ميوه اي يخي مي بينيم.
اما نکته مهم آن که بسياري از خانواده ها بر اين باورند چون فالوده پايه لبني ندارد و در مقايسه با بستني هاي شيري فاسد نمي شود و مسموميت زا نيست، هر مکان عرضه کننده اي را براي خريد آن در نظر مي گيرند، اما بايد بدانيد ظروفي که فالوده فله اي در آن نگهداري مي شود بيشتر از جنس آلومينيم بوده و جدار آنها پر از خراش است و احتمال دارد در اثر شستشوي نامناسب، منبع انتقال دهنده آلودگي شيميايي و ميکروبي به محصول شود و از سوي ديگر شربت اين شيريني خود عاملي براي تجمع حشرات موذي است و اين آلودگي ها مي تواند با علائمي چون اسهال، استفراغ، دل پيچه و سردردهاي شديد فرد را مسموم کند.
اين را هم بدانيد شيريني فالوده به واسطه شربت و مواد نشاسته اي رشته ها از بستني بيشتر بوده و براي ديابتي ها و افراد چاق منع مصرف دارد و مي تواند باعث افزايش چربي خون شود. همچنين خيال نکنيد که مي توانيد با مصرف بيشتر آبليمو از مضرات شيريني آن بکاهيد و با افزودن ژله و شربت ميوه موجود در اماکن عرضه فالوده آن را مغذي کنيد. تمام اين افزودني ها سنتزي بوده و نه تنها ارزش تغذيه اي ندارد، بلکه تهديد کننده سلامت مصرف کننده هم خواهد بود.
جام جم