در سال های اخیر با افزایش چشم گیر دانشگاه های علمی- کاربردی، پیام نور و همچنین پذیرش بدون آزمون در دانشگاه آزاد، بسیاری از افرادی که تا پیش از این گمان می کردند هرگز به دانشگاه نخواهند رفت شانس ورود به دانشگاه را پیدا کرده اند. اما سوال اینجاست که صرف ورود این افراد به دانشگاه، چه فوائدی برای دانشجو، جامعه و پیشبرد اهداف علمی کشور دارد.
این گزارش نگاهی دارد به ابعاد رضایت دانشجویان، رابطه خروجی های دانشگاه با نیازهای جامعه و نقش آنها در پیشبرد اهداف جامعه با تمرکز بر دانشگاه های علمی کاربردی.
ابتدا بهتر است نگاهی به شرایط دانشجویان این دانشگاه ها بیاندازیم: «رها» دانشجوی کاردانی معماری در یکی از واحدهای علمی کاربردی در تهران است .وی در خصوص میزان رضایتش از وضعیت خود در دانشگاه می گوید:« من با اینکه خیلی درس خواندم ولی به علت ظرفیت کم دانشگاه دولتی رشته ام قبول نشدم و برای اینکه به دلایل مختلف مثل خواست پدر و مادرم میخواستم حتما وارد دانشگاه شوم به صورت پودمانی وارد علمی کاربردی شدم. روز اول با ورودم به ساختمان از خودم سوال پرسیدم اینجا واقعا دانشگاه است؟؟ به خانه ایی قدیمی بیشتر شبیه بود تا دانشگاه ، با شروع کلاس ها باز این سوال هایم بیشتر شد..کیفیت کلاس ها چرا اینقدر پایین است؟ واحدهای درسی که به ما می دهند چرا اینقدر بی ربط است؟ ما پول چه چیز را می پردازیم؟ می آییم اینجا که چیزی یاد بگیریم یا جیب رییس دانشگاه م مان را پر کنیم؟ وضعیت واقعا افتضاح است واقعا افتضاح است من از بدو ورودم فکر این بودم که چطور بروم یک جای دیگر که پورمانی نباشد ترمیک باشد ولی با پرس و جو فهمیدم آن واحدها نیز خیلی وضعیت بهتری ندارند..گرفتار شده ام این وسط، اگر به موسسات خصوصی برای یادگرفتن معماری می رفتم خیلی بهتر بود»
علاوه بر نارضایتی دانشجویان علمی کاربردی از وضعیت نا مطلوب ارائه دروس در برخی از واحدهای علمی کاربردی، گاهی نوع برخورد مسئولین این دانشگاه ها با دانشجویان این رشته ها هم ناراحت کننده و هم غرقانونی است.چند روز پیش دانشجویان یکی از واحدهای علمی کاربردی به خاطر همین اتفاق و در اعتراض به این روند حاضر به شرکت در امتحان نشدند
شکوفه می گوید:« اولش که ما مجبور شدیم در تابستان با این گرمای هوا و ماه رمضان در حالی که فقط یک ترم از ورود مان به دانشگاه گذشته بود 240 ساعت برویم کارورزی! حالا یک کتاب هم که خود رییس دانشگاه نوشته و خودش هم می فروشد را باید بخریم امتحان کتبی بدهیم در حالی که این کار اصلا غیر قانونی است . در مورد خیلی از درس ها استاد میگوید رییس دانشکده گفته فقط این کتاب باید تدریس شود که بازهم کتاب خود ایشان است. علاوه بر این ایشان می خواهد برای خودش کتابخانه مجازی درست کند نزدیک 1000 صفحه را به ما کلاس داده که بروید تایپ کنید جزو امتحان است. ما باید پول تایپ کتابخانه مجازی آقا را هم بدهیم نفری 45 هزار تومان! این است وضع ما»
در کنار نارضایتی میزان قابل توجهی از دانشجویان علمی کاربردی، دانشجویانی نیز هستند که از وضعیت واحد دانشگاهی خود راضی هستند. احسان دانشجوی حقوق در یکی از شهرهای کوچک جنوب غرب است او می گوید: « من بعد از سالها دوری از درس دانشگاه ثبت نام کردم که مدرک را بگیرم راضی هم بودم ولی خب اصلا نتوانستم ادامه بدهم چون مشغله هایم زیاد بود خیلی از آدم های دیگر مثل من هم که اینطوری آمده بودند نتوانستند ادامه بدهند ول کردند.
ورودی های دانشگاه علمی کاربردی از نظر سن، تاهل و شغل باهم بسیار متفاوتند.به نظر می آید، این که دانشجویان متاهل هستند یا مجرد، با چه سن و سالی وارد دانشگاه می شوند و مشغول چه کاری هستند در میزان رضایت شان و نوع برخورد شان با دانشگاه متفاوت است. کسانی که از دبیرستان و هنرستان به دانشگاه می آیند وسن کمتری دارند، در مقایسه با زنان و مردان متاهل و شاغل، از دانشگاه توقع بیشتری دارند و بیشتر از وضعیت خود اظهار نارضایتی می کنند.
این درحالی است که مسئولین علمی کاربردی خود نیز معترفند که برخی از واحدهایشان به علت ضعف عملکرد باید تعطیل شوند و شمار دانشجویان ناراضی از افرادی که از وضعیت تحصیلی خود راض اند بیشتر است.
درجستجوی کدام مقصد؟!
جای تردید نیست که پذیرش و آموزش دانشجو نه تنها در واحدهای علمی- کاربردی بلکه در کل نظام آموزش عالی در حال حاضر ربط مستقیمی به نیازهای جامعه ندارد. این شرایط موجب شده است تعداد زیادی از فارغ التحصیلان در مقاطع مختلف کاردانی و کارشناسی و حتی دکترا - که با پرداخت هزینه های بسیار فارغ التحصیل شده اند و هم اکنون می خواهند با ورود به عرصه کار حداقل هزینه های سالها تحصیل خود را جبران کنند -موفق به پیدا کردن شرایط کاری مناسب نمی شوند و در واقع تحصیلات شان برای خدمت شان به جامعه به کارشان نیاید.
در کنکور سراسری سال 92، علاوه بر تمامی شرکت کنندگان در آزمون برای کسانی که حتی در آزمون ثبت نام هم نکرده بودند صندلی خالی در دانشگاه وجود داشت که البته بخش قابل توجهی از این صندلی های خالی در دانشگاه های بدون آزمون آزاد، علمی کاربردی و پیام نور چیده شده است. به راستی افزایش کمی تا این پایه چقدر ما را به جایگاه مطلوب مان در چشم انداز نزدیک می کند؟
بدیهی است باید معلوم شود که ما با ایجاد مرکز متعدد علمی فناوری به دنبال رسیدن به چه اهدافی هستیم؟ ایجاد اشتغال و در آمدزایی برای صاحبان این مراکز؟ تاسیس مراکزی آموزشی برای کسانی که به هر قیمتی شده می خواهند مدرک تحصیلی داشته باشند و یا رشد ظرفیت های ورود داوطلبان به دانشگاه فقط از نظر کمی؟
منبع: دانشجو