در حدود یک دهه اخیر گلوگاههای صادراتی ایران تحت فشارهای ناجوانمردانه و تحریمهای ظالمانه با محدودیتهای بسیاری روبهرو شد. در دوره تحریمها نه تنها سرمایهگذاران خارجی توجهی به ایران نداشتند، حتی منابع داخلی هم کمتر به سمت سرمایهگذاری هدایت میشدند. در این بین خرید و فروش نفت و مسائل مربوط به کشتیرانی و بیمه هم تحت تاثیر تحریمها قرار گرفتند و همه این موارد دست به دست هم دادند تا فروش نفت ما به زیر یک میلیون بشکه در روز برسد. در بودجه سالهای گذشته هم صادرات نفت زیر یک میلیون بشکه در نظر گرفته میشد و در کنار آن ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار صادرات میعانات گازی مورد پیشبینی قرار میگرفت، اما در عمل حتی این پیشبینیها اتفاق نمیافتاد که اگر چنین وضعیتی ادامه پیدا میکرد، شاید امروز صادرات نفت به صفر میرسید و حتی تولید و استخراج نفت هم در هالهای از ابهام قرار میگرفت. حال با اجرایی شدن برجام این محدودیتها به طور کلی برطرف شد و همانطور که آقای نوبخت به تازگی به ارائه آمار و ارقام پرداخت، در بهار امسال به طور میانگین روزانه دو میلیون و ۵۶۸ هزار بشکه نفت برای صادرات از کشور خارج شد که این آمار رشد دو برابری صادرات نفت نسبت به زمان مشابه سال قبل را نشان میدهد. نگاهی به گزارشها نشان میدهد صادرات نفت در سال گذشته حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز بود. علاوه بر صادرات، در این مدت وزارت نفت با اقداماتی که انجام داده است تولید طلای سیاه را به بیش از چهار میلیون بشکه در روز رسانده است. بر اساس برنامهریزیها، سیاست دولت این است که تولید نفت را روزانه به پنج میلیون بشکه برساند. در رابطه با مساله افزایش سهم صادرات نفت ایران در سبد اوپک هم باید به احیای سهم خود بپردازیم و صادرات خود را به پیش از زمان تحریمها برسانیم، چرا که بنا به تحریمها، ناخواسته سهم ایران در اوپک هم کاهش یافت و عربستان و عراق از این موقعیت سوء استفاده کردند و سهم صادراتی ایران را به خود اختصاص دادند و عرصه را برای ایران تنگ کردند. یکی از دلایل کاهش قیمت نفت در یک سال اخیر هم همین امر است که عراق و عربستان به تولید مازاد پرداختند. طبیعی است که ما باید تلاش کنیم سهم بحق خود را بازگردانیم و به هیچ وجه نباید از حق خود بگذریم که البته وزیر نفت هم در دو نشست آخر اوپک بر سر تمامی منافع کشور ایستادگی کرد. در بحث دیپلماسی نفت باید توجه داشت که هماهنگ با دیگر کشورهای صادرکننده حرکت کرده و از تضییع حقوق خود جلوگیری کنیم. لازم است کشورهای دیگر هم سهم خود را حفظ کنند و با مازاد تولید، توازن بازار را بر هم نزنند. اعضای اوپک هم باید سیاستهای اشتباه اعضا را مدیریت کنند و جلوی تکروی عربستان را بگیرند. سازمان اوپک یک اساسنامهای دارد که کشورها باید بر اساس خط و مشی آن حرکت کنند و به سهم خود قانع باشند. این در حالی است که در مدت اخیر عربستان به دلیل مسائل سیاسی دست به اقدامات نابهنجاری در این زمینه زده است.
منبع: آرمان