وزير راه و شهرسازي با اعلام حل شدن مشكلات مربوط به خريد هواپيما از شركتهاي بويينگ و ايرباس نتيجه اين تحول را «كاهش قيمت بليت هواپيما» دانست و در عين حال به شكل غيرمستقيم دولت پيش را مسوول بخشي از مشكلات امروز حمل و نقل هوايي در ايران به شمار آورد و گفت: « بيتدبيريهاي ۱۰ سال گذشته، بازار هوايي ايران را بهطور كامل به ساير شركتها واگذار كرد و حذف نقش ايران سبب شد ديگران از خلأها استفاده كرده و از اين بازار سهمگيري كنند؛ لذا كساني كه آسمان ايران را تصاحب كردهاند در زمان بازپسگيري ساكت نخواهند نشست و اقداماتي عليه ما انجام خواهند داد. » با وجود روند منفي طي شده در يك دهه گذشته به نظر ميرسد فشار دولت ايران به ايرباس و بويينگ و جامعه جهاني نتيجه داد و دولت امريكا مجوز فروش هواپيماهاي ايرباس به ايران را صادر كرد. سه روز پس از آنكه عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي، در حاشيه اجلاس «كاپا» در تهران و درباره خريد هواپيما از بويينگ و ايرباس صحبتهاي صريحي در خصوص فشار جامعه جهاني مطرح كرد و گفت: «تصور ما اين است كه تشكيل اجلاس كاپا در تهران حاكي از فشار جامعه جهاني بر امريكاست و نهايي شدن اين قرارداد تنها تقاضاي تهران نيست بلكه تقاضاي جامعه جهاني است و امريكا نميتواند در مقابل اين درخواست بينالمللي كوتاهي كند»، وزارت خزانهداري امريكا مجوز فروش ١٧ هواپيماي شركت ايرباس به ايران را صادر كرد و وعده داد كه در آينده نزديك اجازه فروش هواپيماهاي بويينگ را نيز ميدهد. اين خبر حاكي از اين است كه ايران ميتواند پس از چهار دهه از يكي از مهمترين غولهاي هواپيماسازي در ايران هواپيما بخرد. در ٣٥ سال گذشته ايران با مشكلات گوناگون در زمينه خريد هواپيما دست و پنجه نرم ميكرد. اين فشارها كه ناشي از تحريمهاي امريكا بود، در دولت گذشته شدت پيدا كرد تا ناوگان هوايي كشور بيش از پيش با فرسودگي و مشكلات فني مواجه شود.
دلگرمي فرانسويها پس از اعلام حضور بويينگ
پس از توافق هستهاي ميان ايران و كشورهاي ١+٥، وزير راه و شهرسازي در نخستين سفري كه همراه با رييسجمهوري به فرانسه رفت، مذاكرات با شركت ايرباس را آغاز كرد و قراردادي به ارزش ٥/١٠ميليارد دلار بست. اما از آغاز تيرماه سال جاري، خبرهايي از نااميدي شركت ايرباس نسبت به سرانجام رسيدن اين قرارداد به گوش رسيد. مسوولان ايرباس كه از مشكلات نظام بانكي ايران در اتصال به نظام بانكي جهان كلافه شده بودند، نارضايتي خود را اعلام كردند ولي در همان روزها شركت بويينگ امريكا اعلام كرد قصد دارد به ايران هواپيما بفروشد و همين خبر مسوولان هواپيماسازي فرانسوي ايرباس را دلگرم كرد.
هر چند در كنگره امريكا مخالفان برجام تمام تلاش خود را براي منع خريد و فروش هواپيما با ايران انجام دادند اما دولت ايالات متحده هر بار بر هموار شدن اين مسير صحه گذاشت. از سوي ديگر شركتهاي بويينگ و ايرباس كه پس از بحران مالي سال ٢٠٠٨ مشكلات بسياري را تجربه كردند و حتي ايرباس تا مرز ورشكستگي هم پيش رفت، نميتوانستند معاملهاي چندين ميليارد دلاري را در كساد كنوني بازار ناديده بگيرند و از همان زمان فشارهاي متعددي به دولت امريكا آورند تا در نهايت اين گره باز شود.
بيتدبيري ١٠ سال اخير، آسمان ايران را به ديگران سپرد
در همين رابطه وزير راه و شهرسازي كه در برنامه زنده خبري شبكه يك حاضر شده بود، اعلام كرد: «طبق مفاد قرارداد تحويل اين هواپيماها در سال ۲۰۱۶ شروع ميشود و تا هشت سال روند تحويل هواپيما ادامه دارد و اميدواريم در پاييز و زمستان نخستين هواپيما را وارد ايران كنيم. طبق قرارداد در طول هشت سال اين هواپيماها تحويل ايران خواهند شد و همانطور كه ميدانيد توليد هواپيما بر اساس سفارش انجام ميشود. همچنين اين حجم از هواپيما در هيچ نقطهاي از جهان يكجا تحويل نميشود. همچنين با توجه به اينكه قرارداد تامين هواپيماها يك خريد تجاري و بينالمللي است، تمام تضامين از جانب ايران اير ارايه ميشود و دولت هيچگونه دخالتي در خصوص تضامين ندارد. »
به گفته وزير راه و شهرسازي نخستين سري هواپيماها از هر دو شركت ايرباس و بويينگ تحويل ايران اير خواهد شد. اما اين چراغ سبزي براي تمام ايرلاينهاي ايراني جهت ورود به مذاكره و خريد هواپيما است بهطوري كه چند ايرلاين ايراني هماكنون با هر دو شركت بويينگ و ايرباس وارد مذاكره شدهاند. اين عضو كابينه دولت يازدهم با اشاره به دلايل طولاني شدن صدور مجوز فروش هواپيما خطاب به ملت ايران يادآور شد: «بايد در نظر داشت كه رژيم صهيونيستي بزرگترين دشمن ملت ايران است و همواره لابي صهيونيستها اقدامات گستردهاي عليه ايران انجام ميدهند و نكته ديگر مربوط به بيتدبيريهاي ۱۰ سال گذشته است كه تمام بازار هوايي ايران را در اختيار ساير شركتها قرار داد و حذف نقش ايران نكته بسيار مهمي است كه توسط ديگران پر شده است. لذا كساني كه آسمان ايران را تصاحب كردهاند در زمان بازپسگيري ساكت نخواهند نشست و اقداماتي عليه ما انجام خواهند داد.»
وي با اشاره به دوري ٥٠ ساله ايران از امكان خريد مستقيم از بويينگ و ايرباس خاطرنشان كرد: «امروز شاهد حضور مجدد در بازارهاي جهاني براي خريد بزرگ هواپيما هستيم به همين خاطر كساني كه در اين ميان نقش دلال را ايفا ميكردند با توجه به حجم مبالغ در گردش خريد و فروش هواپيما، ايران را راحت نخواهند گذاشت. » آخوندي گفت: «مباحث تامين مالي و قراردادي را پيش برديم و هفته آينده مسائل مربوط به قرارداد ايرباس و بويينگ را به پايان خواهيم رساند و اميدواريم هر چه زودتر كار قرارداد را تمام كنيم اما بايد در نظر داشت كه اين يك كار فرآيندي بزرگي است و هزاران نكته پيش روي آن است. » او با اشاره به سابقه ايران اير در عرصه بينالمللي گفت: «اين ايرلاين در سال ۱۳۴۵ بازار جهاني را در دست داشت و اينكه ما بايد برگرديم و سهم خود را پس بگيريم به اين دليل است كه ايرلاينهاي خارجي مسافر اصفهان و شيراز را از داخل كشور به مقاصد مختلف حمل ميكنند در حالي كه ۴۰۰ ميليون مسافر منطقه را هواپيماهاي ايران بايد جابهجا كنند.» وزير راه و شهرسازي با اشاره به مديريت نرخ بليت هواپيما نيز گفت: «قيمتها رقابتي شد و بعد از اين فرآيند قيمتها در غير از پيك بهشدت كاهش پيدا كرده و همچنان رقابتي بودن بازار و حقوق مردم از اهميت ويژه نزد ما برخوردار است»
اوفك مجوز ورود هواپيمابه ايران را صادر كرد
از سوي ديگر مقصود اسعدي سامان، دبير انجمن شركتهاي هواپيمايي در خصوص مجوز اوفك براي ورود هواپيماهاي جديد به كشور گفت: از آنجا كه سرانجام اوفك مجوز ورود هواپيماهاي ايرباس و بويينگ را به كشور ما صادر كرد، اميدواريم به تدريج شاهد ورود هواپيماهاي جديد به آسمان كشور باشيم.
به گزارش پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي، او با ابراز خرسندي از صدور مجوزهاي وزارت خزانهداري امريكا به كمپانيهاي بويينگ و ايرباس در راستاي معامله با ايران و رفع مشكلات اوفك (دفتر كنترل داراييهاي خارجي تحت نظارت خزانهداري امريكا)، گفت: «مذاكرات فني و مالي بين ايرلاينهاي ايراني و كمپانيهاي سازنده هواپيما از مدتها قبل پس از برجام و توافق ١+٥ انجام شد. طبيعتا پس از صدور مجوز اوفك و وزارت خزانهداري امريكا، امضاي قرارداد نهايي با كمپانيهاي سازنده ايرباس و بويينگ را خواهيم داشت و در گام بعد موضوع انتقال هواپيماها به كشور مطرح است. انعقاد قرارداد منوط به صدور مجوز اوفك بود كه با اين مجوزهاي اخير صادر شده توسط امريكا، به تدريج وارد مراحل بعدي و مالي خواهيم شد. »
به گفته اسعدي با صدور مجوز اوفك، ايرباس و بويينگ مجاز شدند كه قرارداد را امضا كنند و از اين پس مراحل انتقال هواپيماها به تدريج به داخل كشور انجام شود.
دبير انجمن شركتهاي هواپيمايي در خصوص خريد هواپيما توسط ساير ايرلاينها گفت: در حال حاضر مذاكره با ايران اير انجام شده است و ساير شركتها هم در حال مذاكره براي خريد هواپيما هستند. هر چند تاكنون قراردادي ميان ساير شركتها با بويينگ و ايرباس به امضا نرسيده است، اما مذاكرات از ابتدا بين همه شركتها و سازندگان هواپيما وجود داشت و همه منتظر صدور مجوز اوفك بودند.
منبع: اعتماد