شاخ و شانه کشی تازه اردوغان در جنگ موصل

سرویس بین الملل خرداد: رویای احیای امپراطوری عثمانی هنوز مهم ترین عنصر تعیین کننده رفتارورزی سیاسی اردوغان درعرصه معادلات منطقه ای است. به رغم تمامی فراز ونشیب های جند ساله، شکست سیاستهای مهار معارضان داخلی و تلاطم های درونی سیاسی بازهم اردوغان بر طبل سیاست های شکست خورده پیشین می کوبد و خیالی به اصلاح رویکردهای دیپلماتیک ندارد.

به گزارش خرداد، داعش که به یکباره در بین النهرین و شامات سر برآورد و تمامی معادلات منطقه ای را در هم کوفت،هیچ گاه نمی توانست بدون حمایت های معنوی و مادی سردمداران نهضت تکفیری در خاورمیانه و البته پشتوانه های لجستیکی و ژئوپلتیکی ترک ها در مدتی بس کوتاه بخش اعظمی از دو کشور عراق و سوریه را ببلعد.

نقشه و تئوری اولیه چه بود، حرف و نقل های بسیاری پیرامون آن مطرح است اما دراین نکته نمی توان شکی داشت که ترکیه در این وادی یکی از بازیگران اصلی بود و به زعم خود می خواست چند نشان ر با هم بزند. از یکطرف ترک ها تمایل داشتند که به مهم ترین بازیگر منطقه ای تبدیل شده و پس از ده ها جایگاه ممتاز خود در هارتلند جهان را احیا کنند، از یکطرف با برآمدن نیروهای وامدار خود کردهای معارض را مهار و نقشه آنان را برای همیشه بپیچند و بالاخره جایگاه خود به عنوان یگانه راه و کریدور ترانزیتی امن از آسیا به اروپا درعرصه های انرژی و غیره را حذف و سوریه و عراق و در نهایت ایران را از این معادله خط بزنند.

اینکه آدمخوارهای داعش با دستیابی به منابع انرژی و دلارهای نفتی به یکباره سرناسزگاری گذاشتند یا با دخالت روسیه فضای معادلات دیگرگونه شد و بسیاری از آن هدف گذاری ها ابتر ماند و سپس ترک ها یکبار دیگر با چالش جدی معارضان کرد و کودتای نافرجام روبرو شدند، شرایط را به سمت و سویی برد که احتمال تصحیح رویکردها از سوی اردوغان را دوراز ذهن نشان نمی داد.

اما ماجرای بازپس گیری موصل یکبار دیگر تلنگری بود که نشان داد اردوغان از خطاهای خود پندپذیر نیست وهنوز بر همان راه و روش شکست خورده گام بر می دارد.

پیش ازآغاز حمله به موصل رجز خوانی قلدرمابانه و بدور از ادب و متانت اردوغان برای حیدرالعبادی که بر خلاف تمامی قوانین و قواعد اصول بین الملل بود، نشان داد که اردوغان به تبعیت و به عنوان بازوی اجرایی سران سعودی به دنبال تفرقه افکنی و دمیدن بر طبل منازعات قومی و مذهبی در عراق است و می خواهد در لوای آن همان پروژه قدیمی نئوعثمانی  و خلافت اسلامی را البته با نمایه های تازه احیا کند. 

شکست داعش در موصل به دست دولت قانونی عراق به معنای پایان همه رویاهای پر هزینه داعش و قوام یابی دولت قانونی در عراق است، دولتی که وفق قواعد دموکراسی برآمده از اکثریت شیعی است واین نمی تواند برای اردوغان قابل تحمل باشد که بواسطه این تغییر و تحول کفه ایران درمعادلات منطقه ای بیش از پیش سنگین شود.

اعلام توقف عملیات از سوی سردمداران ائتلاف همزمان با اعلام خبر ورود میدانی حشد الشعبی به جنگ موصل به رغم آنکه برای اطمینان بخشی و پرهیز از هرگونه چالش افزایی این نیروها متعهد به عدم ورود به موصل شده بودند، نشان داد که ترکیه و عربستان بسیار بیمناک از روند معادلات وسرعت شتابان پیروزی ها شده اندو به هر طریق ممکن نمی خواهندکه عراق آن یکپارچگی و استحکام و ثبات سیاسی خود را بازیابد.

پس از آنکه اردوغان و برخی از سیاسیون و نخبگان رسانه ای نزدیک به وی در ادعاهایی مضحک و غیر عقلانی از تعلق موصل به ترکیه در قرون ماضی گفتند، اکنون اردوغان در تازه ترین اظهار نظر خود گفته است:« شهر تلعفر ترکمان نشین در شمال عراق مساله حساسی برای ماست. اردوغان هشدار داده در صورتی که شهر تلعفر شاهد اقدامات خشونت‌طلبانه باشد، واکنش ترکیه متفاوت خواهد بود.»

جالب تر آنکه وی به رغم حضور غیر قانونی ترک ها در عراق بر خلاف میل دولت قانون این کشور، در اظهارات تازه خود تاکید کرد:« کشورش در نظر دارد استقرار نیروهای خود در مناطق مرزی در عراق را تشدید بخشد.» 

 رئیس‌جمهوری ترکیه از برنامه‌های کشورش برای افزایش حضور نظامی در شهر سیلوپی که شهری کردنشین در استان شرناق ترکیه  که در نزدیکی مرز عراق واقع شده نیز خبر داده است. 

حال باید دید پس از ناکامی پیش برد پروژه داعش و عدم دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده این ماجراجویی  های تازه اردوغان چه سمت و سویی خواهد یافت و آیا داعش به هنگامه سقوط هم حامیان پیدا و پنهان خود را خواهد بلعید.