با رونمایی از منشور حقوق شهروندی به یکی از آرزوهای دیرینهام میرسم
او افزود: این اتفاق همزمان با ماه آذر شده است که ماه همهپرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ است. ماه آذر ماه تصویب حقوق بشر در سازمان ملل متحد در سال ۱۳۲۷ است. ماه آذر ماه فرمان ۸ مادهای امام راحل است که من در این جمع بسیار مهم و باشکوه لازم میدانم جملههایی از فرمان هشت مادهای امام بخوانم البته این جملهها را باید هر روز بخوانیم.
رییسجمهور گفت: بسیار خرسندم که امروز هم به یکی از وعدههای مهم به ملت ایران جامه عمل پوشانده میشود و هم به یکی از آرزوهای دیرینهام میرسم. منشور حقوق شهروندی در ماه ربیع المولود و آذر ماه رنمایی میشود. در ماه رحمت و علم و آزادی بیان و قانون اساسی و در ماهی که امام بر حقوق شهروندی تاکید کردند.
پیامبر هم حق نداشت ذرهای از قانون الهی تخلف کند
او تاکید کرد: ملت بزرگ ایران از بیش از یکصد سال پیش برای استقرار قانون در این کشور تلاش بیوقفه انجام داد. همه مجاهدتها و فداکاریها و ایستادگیها برای تدوین قانون اساسی و تشکیل مجلس شورای ملی آن زمان بود که ثمره انقلاب مشروطه بود و مردم ایران اولین گام را در قانونی شدن کشور برداشتند و من تاکید میکنم در اسلامی شدن کشور، اسلام و حکومت اسلام چیزی جز حکومت قانون نیست و بزرگترین امتیاز حکومت پیامبر اسلام این بود که حکومت قانون بود و پیامبر به عنوان نبی و امام و بالاترین مقام حق نداشت ذرهای از قانون الهی تخلف کند.
روحانی خاطرنشان کرد: در کجای دنیا و در کدام قانون سراغ دارید که خطاب به پیامبر چنین باشد. «نزدیک بود از مسیر حق به باطل کمی تمایل پیدا شود اگر هم منحرف شده بودی دو برابر همه تو در دنیا و در آخرت تنبیه میشدی» این بیان قانون و بیان کتاب قانون و قرآن مجید نسبت به پیامبر است. هیچ کس از قانون مستثنی نیست همه باید در چارچوب قانون حرکت کنیم.
هیچ نهاد و رسانهای نباید حاشیه امن داشته باشد
رییس جمهور گفت: تمام اتباع کشور در برابر اجرای قانون مساوی هستند. این نص صریح قانون اساسی است اگر ما میخواهیم کشور قانون و حکومت قانون داشته باشیم، هیچکس و هیچ نهادی و هیچ فردی و هیچ رسانهای نباید حاشیه امن داشته باشند. قانون چیزی جز تساوی همه مردم در برابر خطابات عامه قانونی نیست و استثنا هم ندارد. در قانون نورچشمی نداریم. در قانون فرد یا گروه وابسته یا پیوسته به اینجا و آنجا نداریم.
او افزود: ما از انقلاب دنبال حکومت عدل محمدی و عدل علوی بودیم و با قضاوتی چون قضاوت امیرالمومنین میخواستیم و میخواهیم و مردم ما این را از ما میخواهند و من میپذیرم و درست است که انقلاب هنوز تمام نشده که اگر تمام شده بود شاهد شرایط بهتری در همه قوای حاکم بودیم تا تبعیض و فساد است. انقلاب تمام نشده است، تا گردنکشی وجود دارد انقلاب تمام نشده است ما باید به روزی برسیم که شاهد مدینه فاضله پیغمبر و حکومت عدل اسلام در سراسر زمین باشیم.
پای همه وعدههایم تا آخرین روز ایستادهام
روحانی در ادامه گفت: من یکی از وعدههایم به ملت بزرگ ایران تدوین منشور حقوق شهروندی بود به مردم وعدههای دیگری داده بودم و برپای همه آنها تا آخرین روز مسئولیتم خواهم ایستاد. من راجع به حقوق جوانان و بانوان وعدههایی دادهام و پای وعدههای خود ایستادهام. من برای حقوق اقلیتهای دینی، مذهبی و اقوام وعدههایی دادهام که پای آنها نیز ایستادهام. من به مردم وعده دادهام که اقتصاد ایران را نجات خواهم داد و امروز در آخرین روز سال دولت یازدهم خوشحالم که مردم هم شاهد تورم تک رقمی هستند و هم شاهد رشد اقتصادی شش ماهه نخست امسال در مقایسه با شش ماهه نخست سال پیش با رشد ۴/۷ درصدی مواجه هستیم به همین طور در مقایسه تابستان امسال با تابستان سال گذشته ما شاهد اشتغال خالص بیش از ۷۰۰ هزار نفر در کشور هستیم.
رییس جمهور تصریح کرد: اگر معیار ما اقتصاد، تورم، رکود و بیکاری باشد و یا سرمایههای خارجی و توازن در رشد صادرات و واردات یا رشد بخش کشاورزی و خودکفایی در این زمینه باشد یا نمونههای دیگر امروز اقتصاد کشور ما نسبت به سال ۹۱ یعنی سالی که رشد اقتصادی ما منفی ۸/۶ درصد بوده است و اوایل سال ۹۲ که تورم ۴۵ درصدی بوده است و ۵ ساله بعد سال ۸۵ اشتغال خالص ما صفر بوده است.
وعده من نجات کشور از سراشیبی سقوط بود
روحانی ادامه داد: وعده من نجات کشور از سراشیبی سقوط بود وعده من این بود که سانتیریفیوژها میچرخد و کارخانهها به حرکت خود ادامه میدهند.
او گفت: بیش از ۱۵ هزار و ۶۰۰ کارگاه متوسط و کوچکی که راکد بوده تا پایان ماه آبان کاملا فعال شدهاند؛ آن هم با تسهلات بانکی. چرخ کارخانههای داخلی به حرکت درآمده است .اسفند امسال اولین خودروی مشترک ایران و فرانسه به نمایش ملت ایران درمیآید. اما سانتیریفیوژهایی که فقط آی آر وان آن فعال بود امروز آی آر هشت آن فعال میشود.
روحانی تاکید کرد: بعد از آن فرمان صدور فعالیت پیشران هستهای به عنوان فعالیت صلحآمیز آغاز شده و دیروز اعلام کردم در ساخت پیشران باید آژانس به ایران کمک کند. به زودی پیشران هستهای به حرکت درمیآید. یکی از وعدههای من به مردم شریف ایران منشور حقوق شهروندی بود. این منشور قانون اساسی نیست. اما راه را برای اجرایی کردن قانون اساسی تسهیل میکند و قانون موضوعه کشور نیست اما تضادی هم با قوانین موضوعه ندارد.
عدهای تحمل شنیدن برخی از اصول قانون اساسی را ندارند
رییسجمهور یادآور شد: منشور حقوق شهروندی در اجرای اصل ۱۱۳ قانون اساسی و ۱۲۱ است قانون اساسی مهم است. در اصل ۱۱۳ به رییس جمهور دستور میدهد که او مسئول اجرای قانون اساسی باشد و چرا این وظیفه به دوش رییس جمهور آمده به دلیل اینکه تنها فردی که در کشور با رای عموم مردم در سطح ملی انتخاب میشود فقط رییس جمهور کشور است بسیار از منتخبان با رای حوزه انتخابیه خود انتخاب میشوند، برخی با رای مردم استان خود مثل خبرگان انتخاب میشوند برخی غیرمستقیم با رای نمایندگان انتخاب میشوند؛ مثل رهبری نظام و وزرا. اما فقط یک نفر با رای مستقیم ملی در سراسر کشور برگزیده میشود و لذا قانون اساسی این وظیفه را بر دوش رییس جمهور گذاشته است و چقدر وظیفه سخت و سنگینی است.
او گفت: در اجرای قانون اساسی برخی از اصول آن را برخی تحمل ندارند الان حتی بشنوند. فصل سوم قانون اساسی کشور حقوق ملت است که از اصل ۱۹ تا ۴۲ را شامل میشود آن فصل را باید قایم کنیم. رییس جمهور بزرگترین وظیفهای که بر دوش دارد، مسئولیت اجرای قانون اساسی است ما باید به قانون اساسیمان به عنوان مهمترین منشور ملی نگاه کنیم. باید در اینجا از شهید بهشتی یاد کنیم که بار سنگینی را برای تصویب قانون اساسی بر دوش داشت و یاد و نام و کار او در کنار قانون اساسی همواره جاودانه است.
منشور حقوق شهروندی برنامه و خط مشی دولت یازدهم است
روحانی تاکید کرد: در قسم نامهای که قانون در نظر گرفته رییس جمهور قسم یاد میکند در پی آزادی مردم و سایر حقوق ملت باشد همین قانون در اصل ۱۳۴ به رییس جمهور اختیار میدهد تا با مشورت با وزرایش برنامه و خط مشی برای دولت تعیین کند. منشور حقوق شهروندی در واقع برنامه و خط مشی دولت یازدهم است. دولت یازدهم با رونمایی امروز منشور میخواهد عزم خود را برای اجرای حقوق شهروندی به نمایش بگذارد. دولت یازدهم از آغاز فعالیت، حقوق شهروندی برایش اهمیت داشت کسی نگوید پی در این سه سال چه شده است. دولت از آغازین روز فعالیت مقید به اجرای قانون بود.
رییس جمهور ادامه داد: شما میبینید حتی لوایح بودجه که تقدیم مجلس شورای اسلامی شد در ماه آذر بود چه کسی را سراغ دارید که بودجه را در ماه آذر تقدیم کند در تمام این مدت تلاش ما این بود که بودجه در آذر ماه تقدیم مجلس شود به جز سال گذشته که منتظر برجام بودیم تا ارقام بودجه را مشخص کنیم.
او در ادامه تصریح کرد: اگر برجام صورت نمیگرفت، ما یک میلیون بشکه نفت میفروختیم و با اجرایی شدن آن دو میلیون و سیصد هزار بشکه که تفاوت زیادی بین این دو است.
تدوین منشور حقوق شهروندی در ۱۰۰ روز اول به پایان رسید
روحانی تاکید کرد: دولت همواره مقید به قانون بوده و تمامی قوانینی که به دولت میآید اعم از آییننامهها و لوایح اختلاف ما حدود یک درصد است. درصورتی که در دولت گذشته این اختلاف به ۳۰ درصد میرسید. دولت تلاش خود را بر این گذاشته تا به قانون عمل و آن را اجرایی کند.
او با بیان اینکه تدوین منشور حقوق شهروندی در ۱۰۰ روز اول به پایان رسید، گفت: بعد از تدوین این منشور آن را در سایت قرار دادیم تا مردم و شهروندان بتوانند راجع به آن نظرات خود را بیان کنند بسیاری از حقوقدانان، کارشناسان و اساتید دانشگاه نظرات خود را درباره این منشور عنوان کردند جلسات متعددی صورت گرفت تا این منشور ۱۲۰ مادهای به تدوین برسد.
او تاکید کرد: این منشور قطعا کامل نیست و دارای اشکال و ایراداتی است و ممکن است باز هم نظراتی در آن اعمال شود این منشور با زمان تکامل مییابد و ممکن است سالهای بعد کامل و یا مواردی به آن اضافه شود.
دو قوه دیگر، دولت را در اجرای حقوق شهروندی کمک کنند
رییس جمهور ادامه داد: دولت، رییس جمهور، وزرا، معاونان، کارگزاران دستگاههای اجرایی در سراسر کشور موظف هستند که به این منشور عمل کنند. ممکن است کسی بگوید آیا این منشور الزامآور است یا خیر برای دولت الزام آور است و بر طبق ماده ۱۳۴ قانون اساسی این کشور دولت یازدهم اعلام میکند تمامی کارمندان در سراسر کشور موظف اجرای آن هستند.
او در ادامه با بیان اینکه قانون اساسی با قانون موضوعه این منشور اجرایی و برای همگان واجبالاجرا است، اظهار کرد: من از دو قوه دیگر درخواست میکنم به دولت در اجرای حقوق شهروندی کمک کند و به خوبی و با دقت عملیاتی و اجرایی شدن آن را زیر نظر داشته باشد. از سایر ارکان و نهادها درخواست میکنیم اجرای حقوق شهروندی را سرلوحه خود قرار دهند زیرا پایه امنیت کشور، وحدت و توسعه است.
همه در برابر حقوق شهروندی مساوی هستند
رییس قوه مجریه تاکید کرد: همه در برابر حقوق شهروندی مساوی هستند؛ نژاد، قوم، جنس، اعتقاد، وابستگی سیاسی و گروهی دلیل نمیشود که از حقوق یکسان برخوردار نباشند. این منشور برای همه شهروندان ایرانی است و هر ایرانی از آن بهره میجوید، به طور مثال اینکه بگوییم شما از یک جریان خاص پیروی میکنید از سمت راست پیادهرو بروید و کسی که از جریان دیگر حمایت میکند از سمت چپ تردد کند، این غلط است منشور حقوق شهروندی طبق قانون به طور مساوی همه چیز را قسمت میکند و هدف از ایجاد وحدت است.
او در ادامه افزود: کشورهای غربی باید بیایند و این منشور را ببینند تا بدانند کشورهای جهان سوم از آنها پیشی گرفته و جمهوری اسلامی ایران این ظرفیت را دارد که از تمام ویژگیهای حقوق نوین دنیای امروز در چارچوب فرهنگ اسلامی ایرانی به خوبی استفاده کنند.
اگر حقوق شهروندی برای اروپا بود، امروز اروپاییها چنین وضعیتی نداشتند
روحانی گفت: اگر حقوق شهروندی برای کشورهای اروپایی است، امروز چنین وضعیتی نداشتند. برای اجرای این حقوق شهروندی کارمندان دولت موظف به اجرای آن هستند. سپس اساتید، نویسندگان، مردم، مجلس، احزاب، گروهها، رسانهها، فضاهای حقیقی و مجازی باید بدانند حقوقشان چیست ما از مدرسین، نویسندگان و هنرمندان میخواهیم مردم را با حقوقشان آشنا کنند.
او خاطرنشان کرد: عدهای میگویند حقوق گرفتنی است اما ابتدا باید آن را شناخت و سپس آن را درخواست کرد. حقوق شهروندی یکی از مطالبات مهم مردم ایران است.
رییس جمهور گفت: وقتی که حقوق شهروندی دانستی و خواستنی شد اجرایی و عملیاتی هم میشود اگر همه دنبال آن برویم میتوانیم آنرا اجرا کنیم اسلام به ما گفته است این حقوق را اجرا کنیم. قانون اساسی نیز همین دستور را داده است. قرآن میگوید ممکن است با فردی مشکلی داشته باشیم یا با فردی یا جناحی اختلاف نظری داشته باشیم، مبادا این عداوت، دشمنی و اختلافنظر شما با این گروهها باعث شود که عدل و انصاف را فراموش کنید. قرآن دستور داده که نسبت به دشمن هم عدل را رعایت کنید. حتی اگر عدهای شما را از عبادت کردن و رفتن به مکه بازداشتند، شما حق ظلم کردن و تعدی و عداوت به آنها را ندارید. قرآن فقط دستور قسط، عدل، احسان و نیکوکاری میدهد.
برای کشف گناه هرچند آن گناه بزرگ باشد، نباید شنود گذاشته شود
او در ادامه با قرائت بند ۶ از فرمان ۸ مادهای امام خمینی (ره) گفت: هیچکس حق ندارد به خانه یا مغازه یا محل کار شخصی کسی بدون اذن صاحب آن وارد شود یا آن را جلب کند یا برای کشف جرم و ارتکاب گناه تعقیب و مراقبت کند یا نسبت به کسی اهانت کند و اعمال غیراسلامی و غیرانسانی مرتکب شود. کسی حق ندارد به تلفن و دستگاه ضبط صوت دیگری برای کشف جرم و مراکز گناه گوش کند یا برای کشف گناه هرچند آن گناه بزرگ باشد، شنود گذاشته شود یا به دنبال اسرار مردم باشد یا تجسس از گناهان غیر نماید یا اسراری از غیر را افشا کند. تمام اینها جرم است و بعضی از آنها که به مصابح اشاعه فحشاست و مرتکب هریک از موارد فوق مستحق تعزیر شرعی یا حد شرعی است.
صداوسیما و روزنامهها همه کلمات امام را پخش کنند
روحانی ادامه داد: امیدوارم صداوسیما و روزنامهها همه کلمات امام را پخش کنند و بیان کنند. ما پیرو این امام هستیم راه انقلاب راه امام است و همچنین راه مقام معظم رهبری است و راه عدالت و اخلاق و رفتار و سیره پیامبر است.