از سوریه تا ارمنستان عرصه فراخناک بهره برداری ایران
موسم بازی با کارت های منطقه ای برای مهار تهدیدات برجامی
اکنون که ما در تحولات منطقه ای توانسته ایم پیش برد قابل قبولی داشته باشیم، می توانیم با نگاه به منافع ملی از این تحولات منطقه ای برای وادار کردن حریف به انجام تعهدات خود در برجام و توافقات دو جانبه بهره بگیریم.
سرویس سیاسی خرداد: «تعامل سازنده با جهان» یکی از 3 شعار راهبردی حسن روحانی در ایام کارزار انتخاباتی بود. این تعامل سارنده با جهان بواسطه مهم ترین چالش پیش روی دستگاه سیاست خارجی یعنی پرونده هسته ای،بیش و پیش از هر گزاره ای در چارچوب تعامل و مذاکره با قدرت های جهانی برای حل و فصل این پرونده بسیار مهم ملی دیده شده و بسیار مورد توجه قرار گرفت و البته که نتیجه بخش نیز بود اما اکنون و با تغییر و تحولات رقم خورده در عرصه جهانی به نظر می رسد دستگاه سیاست خارجی باید با تمرکز بیش تری روی حلقه های پیرامونی و فعل وانفعالات منطقه ای متمرکز شد
به گزارش خرداد؛ شاید بتوان گفت که مهم ترین دستاورد دولت یازدهم در عرصه سیاست خارجی به منصه ظهور رسیده و شیخ دیپلمات توانست مطابق انتظارها و شاید فراتر از آن در این عرصه به پیش راند. جایی که یکی از مهم ترین توافقات چند دهه اخیر عرصه نظام بین الملل یعنی برجام با میدان داری دولت یازدهم امکان حصول یافت.
اما این نقطه قوت و دستاورد بزرگ همانگونه که انتظار می رفت با چالش ها، دست اندازها و کارشکنی های مداومی روبروست و از طرف دیگر تغییرات رقم خورده در راس هرم اجرایی ایالات متحده بیش و پیش از هر زمانی چشم انداز پیش روی برجام را در هاله ای از ابهام برده و محافظت از این نهال تازه برافراشته را نیازمند اتخاذ تدابیر بهنگام و سنجیده و بکارگیری استراتژی هوشمندانه کرده است.
در تعاریف کلاسیک ، سیاست خارجی ادامه و تداوم سیاست داخلی عنوان می شود و روابط ارگانیکی میان این دو عرصه با یکدیگر برقرار است، حال چگونه می توان در دهکده جهانی که ارتباط کشورها بیش از هر زمان دیگری به هم پیوسته و تنیده در هم شده است، بخشی از روابط خارجی یعنی روابط منطقه ای را بی تاثیر بر معادلات فرا منطقه ای دانست و از کارت های روی میز آن بهره نجست؟.
مذاکره یعنی بده و بستان دو یا چند جانبه برای رسیدن به نتیجه مشترک و مرضی الطرفین،ابزاری که در دیپلماسی حرف اول گره گشایی را می زند، بده و بستانی که در سطح کلان تر و بدور از میزهای گرد و نشست های پر زرق و برق دیپلمات ها نیز قابل انجام است.
به عنوان مثال اگر ما در برهه ای هزینه های فراوانی را برای پیش برد اهداف و استیلای گفتمانی مان در منطقه مصروف داشته ایم و از توفیقات برجام و ارتقای جایگاه بین المللی مان در مذاکره با قدرت های جهانی برای سنگین کردن کفه قدرت مان در منطقه بهره برده ایم اکنون می توانیم در نقطه مقابل از توفیقات رقم خورده فعلی در عرصه های میدانی همجون عراق و سوریه برای صیانت و حفاظت از برجام بهره بگیریم.
حتما نیاز نیست که ما وارد مذاکره مستقیم با آمریکا شده یا با طرف های اروپایی نرد عشق ببازیم و در خصوص سوریه یا عراق و یا یمن مذاکره مستقیم با آنان داشته و بده و بستان دیپلماتیک رودر رو و متمرکز بر تحولات میدانی این کشورها را انجام دهیم، اکنون که ما در تحولات منطقه ای توانسته ایم پیش برد قابل قبولی داشته باشیم می توانیم با نگاه به منافع ملی از این تحولات منطقه ای برای وادار کردن حریف به انجام تعهدات خود در برجام و توافقات دو جانبه بهره بگیریم.
آنچنان که در مذاکرات سه جانبه میان ایران و روسیه و ترکیه در خصوص سوریه ما بازیگر اصلی هستیم و کاخ سفید و اتحادیه اروپا ناظران این فرآیند و مهم آنکه آنان اکنون چشم به نقش آفرینی ما دوخته اند و چاره ای جز این نداشته اند که به حمایت از این مذاکرات بپردازند.
ما در موقعیتی هستیم که بتوانیم این نکته را به آنان گوشزد کنیم که بدون نقش آفرینی ایران هیچ اقدام مثبتی در منطقه امکان نتیجه بخشی ندارد و از این ظرفیت بهره جسته و به آنان اخطار و انذار دهیم که اگر قرار باشد طرف غربی زیر میز بازی برجام بزند ما نیز کارت های زیادی برای بازی کردن در منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه داریم.
در دیگر سو یکی از مهم ترین اهرم های ضمانتی برجام که طرف ایرانی آن را در توافق هسته ای گنجاند آن بود که هر توافق و قراردادی که در دوران اجرایی شدن برجام به انجام رسد، پس از آن نیز معتبر بوده و در صورت برهم خوردن توافق نیز معتبر است.
اکنون که ترامپ آماده حضور در کاخ سفید می شود و سخن از پاره کردن برجام زده است، در ظاهر طرف های اروپایی عنوان می کنند که از برجام حمایت بی چون و چرا کرده و پای آن خواهند ایستاد اما تجربه نشان داده که در بزنگاه های حساس طرف های اروپایی ترجیح می دهند به سمت و سوی آمریکا غش کنند و ما با عنایت به آن بند عنوان شده در برجام می بایست در افق میان مدت روابط اقتصادی خود را آنچنان با دنیای پیرامونی گره بزنیم که اگر برجام نیز از حیز انتفاع ساقط شد، کم ترین مخاطرات اقتصادی بر ما تحمیل شود.
با توجه به کارشکنی و ترس بانک های اروپایی و سرمایه گذاران غربی برای حضور در بازار ایران به نظر نمی رسد که بتوان در کوتاه مدت تعداد زیادی توافق را با آنان به انجام رساند ( هر چند که توافقات اخیر نفتی و هواپیمایی قابل توجه بوده است) و برای عبور سلامت از این گردنه صعب به نظر می رسد آسان ترین اقدام و کلیدی ترین راهبرد، بسط و تعمیم روابط منطقه ای با کشورهای همسایه باشد به خصوص که ایران با حضور در کریدور شمال- جنوب، شرق- غرب منطقه، ظرفیت های بالقوه و بکری برای توسعه مناسبات دارد.
سفر روحانی به سه کشور ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان را می توان در همین چارچوب ارزیابی کرد و باید از این فرصت های منطقه ای برای مهار تهدیدات فرا منطقه ای که برجام را در معرض چالش قرار داده بهره جست.
هر چه هست دنیا منتظر ما نخواهد نشست و اروپا و آمریکا برای ما فرش قرمز پهن نخواهند کرد و برجام بدون اهتمام ویژه و اتخاذ سیاست های روزآمد در مواجهه با تهدیدات و تغییرات مداوم، نمی تواند به حیات خود ادامه دهد و راه حل کلیدی نگاه و تمرکز دو چندان به ظرفیت های دیپلماسی منطقه ای است.
به گزارش خرداد؛ شاید بتوان گفت که مهم ترین دستاورد دولت یازدهم در عرصه سیاست خارجی به منصه ظهور رسیده و شیخ دیپلمات توانست مطابق انتظارها و شاید فراتر از آن در این عرصه به پیش راند. جایی که یکی از مهم ترین توافقات چند دهه اخیر عرصه نظام بین الملل یعنی برجام با میدان داری دولت یازدهم امکان حصول یافت.
اما این نقطه قوت و دستاورد بزرگ همانگونه که انتظار می رفت با چالش ها، دست اندازها و کارشکنی های مداومی روبروست و از طرف دیگر تغییرات رقم خورده در راس هرم اجرایی ایالات متحده بیش و پیش از هر زمانی چشم انداز پیش روی برجام را در هاله ای از ابهام برده و محافظت از این نهال تازه برافراشته را نیازمند اتخاذ تدابیر بهنگام و سنجیده و بکارگیری استراتژی هوشمندانه کرده است.
در تعاریف کلاسیک ، سیاست خارجی ادامه و تداوم سیاست داخلی عنوان می شود و روابط ارگانیکی میان این دو عرصه با یکدیگر برقرار است، حال چگونه می توان در دهکده جهانی که ارتباط کشورها بیش از هر زمان دیگری به هم پیوسته و تنیده در هم شده است، بخشی از روابط خارجی یعنی روابط منطقه ای را بی تاثیر بر معادلات فرا منطقه ای دانست و از کارت های روی میز آن بهره نجست؟.
مذاکره یعنی بده و بستان دو یا چند جانبه برای رسیدن به نتیجه مشترک و مرضی الطرفین،ابزاری که در دیپلماسی حرف اول گره گشایی را می زند، بده و بستانی که در سطح کلان تر و بدور از میزهای گرد و نشست های پر زرق و برق دیپلمات ها نیز قابل انجام است.
به عنوان مثال اگر ما در برهه ای هزینه های فراوانی را برای پیش برد اهداف و استیلای گفتمانی مان در منطقه مصروف داشته ایم و از توفیقات برجام و ارتقای جایگاه بین المللی مان در مذاکره با قدرت های جهانی برای سنگین کردن کفه قدرت مان در منطقه بهره برده ایم اکنون می توانیم در نقطه مقابل از توفیقات رقم خورده فعلی در عرصه های میدانی همجون عراق و سوریه برای صیانت و حفاظت از برجام بهره بگیریم.
حتما نیاز نیست که ما وارد مذاکره مستقیم با آمریکا شده یا با طرف های اروپایی نرد عشق ببازیم و در خصوص سوریه یا عراق و یا یمن مذاکره مستقیم با آنان داشته و بده و بستان دیپلماتیک رودر رو و متمرکز بر تحولات میدانی این کشورها را انجام دهیم، اکنون که ما در تحولات منطقه ای توانسته ایم پیش برد قابل قبولی داشته باشیم می توانیم با نگاه به منافع ملی از این تحولات منطقه ای برای وادار کردن حریف به انجام تعهدات خود در برجام و توافقات دو جانبه بهره بگیریم.
آنچنان که در مذاکرات سه جانبه میان ایران و روسیه و ترکیه در خصوص سوریه ما بازیگر اصلی هستیم و کاخ سفید و اتحادیه اروپا ناظران این فرآیند و مهم آنکه آنان اکنون چشم به نقش آفرینی ما دوخته اند و چاره ای جز این نداشته اند که به حمایت از این مذاکرات بپردازند.
ما در موقعیتی هستیم که بتوانیم این نکته را به آنان گوشزد کنیم که بدون نقش آفرینی ایران هیچ اقدام مثبتی در منطقه امکان نتیجه بخشی ندارد و از این ظرفیت بهره جسته و به آنان اخطار و انذار دهیم که اگر قرار باشد طرف غربی زیر میز بازی برجام بزند ما نیز کارت های زیادی برای بازی کردن در منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه داریم.
در دیگر سو یکی از مهم ترین اهرم های ضمانتی برجام که طرف ایرانی آن را در توافق هسته ای گنجاند آن بود که هر توافق و قراردادی که در دوران اجرایی شدن برجام به انجام رسد، پس از آن نیز معتبر بوده و در صورت برهم خوردن توافق نیز معتبر است.
اکنون که ترامپ آماده حضور در کاخ سفید می شود و سخن از پاره کردن برجام زده است، در ظاهر طرف های اروپایی عنوان می کنند که از برجام حمایت بی چون و چرا کرده و پای آن خواهند ایستاد اما تجربه نشان داده که در بزنگاه های حساس طرف های اروپایی ترجیح می دهند به سمت و سوی آمریکا غش کنند و ما با عنایت به آن بند عنوان شده در برجام می بایست در افق میان مدت روابط اقتصادی خود را آنچنان با دنیای پیرامونی گره بزنیم که اگر برجام نیز از حیز انتفاع ساقط شد، کم ترین مخاطرات اقتصادی بر ما تحمیل شود.
با توجه به کارشکنی و ترس بانک های اروپایی و سرمایه گذاران غربی برای حضور در بازار ایران به نظر نمی رسد که بتوان در کوتاه مدت تعداد زیادی توافق را با آنان به انجام رساند ( هر چند که توافقات اخیر نفتی و هواپیمایی قابل توجه بوده است) و برای عبور سلامت از این گردنه صعب به نظر می رسد آسان ترین اقدام و کلیدی ترین راهبرد، بسط و تعمیم روابط منطقه ای با کشورهای همسایه باشد به خصوص که ایران با حضور در کریدور شمال- جنوب، شرق- غرب منطقه، ظرفیت های بالقوه و بکری برای توسعه مناسبات دارد.
سفر روحانی به سه کشور ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان را می توان در همین چارچوب ارزیابی کرد و باید از این فرصت های منطقه ای برای مهار تهدیدات فرا منطقه ای که برجام را در معرض چالش قرار داده بهره جست.
هر چه هست دنیا منتظر ما نخواهد نشست و اروپا و آمریکا برای ما فرش قرمز پهن نخواهند کرد و برجام بدون اهتمام ویژه و اتخاذ سیاست های روزآمد در مواجهه با تهدیدات و تغییرات مداوم، نمی تواند به حیات خود ادامه دهد و راه حل کلیدی نگاه و تمرکز دو چندان به ظرفیت های دیپلماسی منطقه ای است.
ناشناس
۱۵:۴۳ - ۱۳۹۵/۱۰/۰۱
تحلیل بسیار سطحی ای بود. متاسفانه عده ای زحمت کش در کشور ما هستند که ظرفیت های قدرت ملی با رو افزایش می دهند و عده ای دیگر به نام تعامل سازنده با دنیا آن ظرفیت ها را به نسیه می فروشند و ظرف توان ملی ما را خالی می کنند!
دولت روحانی ظرف پر از سانتری فیوژ هسته ای را بدون دستاورد چشم گیری خالی کرد حالا شما پیشنهاد می کنید که توان منطقه ای خود را که (با زحمات سردار عزیزمان و خون مطهر هزاران شهید بدست آمده)دوباره فدای برجام نافرجام بکنیم!
کشور را چهار سال تعطیل کردیم برای برجام حالا بنظر شما بایستی توان موشکی و قدرت منطقه ای را نیز قربانی کنیم!؟
می خواهید در منطقه چه امتیازی را قربانی برجام کنیم؟! حزب الله لبنان؟حشدالشعبی عراق؟ انصار الله یمن؟ سوریه؟ کدام یک بنظر شما بیشتر می ارزد؟!
مشکل کشور ما در خود کشور ماست! نه در واشنگتن یا اروپای جهان خوار!
دولت روحانی ظرف پر از سانتری فیوژ هسته ای را بدون دستاورد چشم گیری خالی کرد حالا شما پیشنهاد می کنید که توان منطقه ای خود را که (با زحمات سردار عزیزمان و خون مطهر هزاران شهید بدست آمده)دوباره فدای برجام نافرجام بکنیم!
کشور را چهار سال تعطیل کردیم برای برجام حالا بنظر شما بایستی توان موشکی و قدرت منطقه ای را نیز قربانی کنیم!؟
می خواهید در منطقه چه امتیازی را قربانی برجام کنیم؟! حزب الله لبنان؟حشدالشعبی عراق؟ انصار الله یمن؟ سوریه؟ کدام یک بنظر شما بیشتر می ارزد؟!
مشکل کشور ما در خود کشور ماست! نه در واشنگتن یا اروپای جهان خوار!
