ترسیم سناریوی مواجهه دولت ترامپ با برجام و ایران در سخنان سناتور کلیدی جمهوریخواه

سرویس بین الملل خرداد: تنها تا چند روز دیگر، کاخ سفید میهمانی تازه خواهد داشت، رئیس جمهوری که در دوران تبلیغات انتخاباتی خود از پاره کردن برجام به محض تصدی این سمت گفته بود و اکنون سئوال اینجاست که ترامپ چه موضعی در برابر برجام خواهد داشت و آینده توافق هسته ای به کجا خواهد انجامید.

به گزارش خرداد؛ پس از اعلام پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، بسیاری منتظر آن بودند که واکنش وی را در قبال توافق هسته ای ببینند اما ترامپ که پس از گزینش خود به عنوان رئیس جمهوری منتخب کمابیش اظهارات جنجالی خود در دوران تبلیغات انتخاباتی را ادامه داده و در خصوص بسیاری از موارد به اظهار نظر پرداخته است، سکوت معنادار و جالب توجهی در خصوص ایران و برجام داشته و از اظهار نظر در این زمینه سر باز زده است.

اظهار نظرهای ترامپ تا بدان حد عجیب و غیر منتظره بوده که معاون اوباما به او توصیه کرد بزرگ شود و بداند که در جایگاه رئیس جمهوری قرار گرفته است اما ترامپ گویا لااقل در خصوص برجام و توافق هسته ای از خود پختگی نشان داده و بدون تدبیر به اظهار نظر جنجالی نپرداخته است.

البته به نظر می رسد این سکوت برآمده از یک استراتژی مشخص و یک تقسیم کار هوشمندانه باشد، از آنجا که جمهوریخواهان در هر دو مجلس آمریکا برتری داشتهو اکثریت کنگره را در دست دارند، نیاز چندانی هم نیست که ترامپ با توجه به ابعاد گسترده واکنش های غیر حساب شده در خصوص توافقی که بین المللی است، از جایگاه ریاست جمهوری خرج کند.

در چند روز گذشته اخبار مختلف داخلی و خارجی شاید به حدی بود که سخنان مهم و کلیدی سناتور باب کروکر در خصوص برجام چندان به چشم اهالی رسانه و افکار عمومی ایران نیامد، اظهاراتی که بوضوح نقش راه آینده دولت ترامپ درباره برجام را مشخص می کند .

باب کورکر سناتور ارشد و رئیس کمیته روابط خارجی سنا از حزب جمهوریخواه، برای ایرانیانی که با هیجان و دقت نظر دو چندان به اخبار و حواشی مذاکرات هسته ای توجه می کردند غریبه و نا آشنا نیست.

کورکر در ایام مذاکرات هسته ای و در اوج و بحبوحه چالش های دیپلماتیک، مهم ترین و جدی ترین منتقد توافق هسته ای با ایران بود و در ایام مذاکرات در چندین و چند وهله پیشگام ارائه طرح هایی به کنگره بود تا مذاکرات هسته ای را به بن بست کشانده و مانع توافق هسته ای با ایران شود، پس از توافق هسته ای نیز تا مدت ها او از منتقدان جدی توافق بود و در طرح های ضد برجامی ارائه شده در کنگره نقش جدی داشت، حال اما او در اظهار نظری جالب گفته است:«  لغو برجام از سوی دولت ترامپ سراشیبی تندی خواهد بود که باعث ایجاد یک بحران خواهد شد، انتظار اتخاذ چنین رویکردی را از سوی دولت آینده ندارم.»

وی در ادامه نیز تاکید کرده است:«به نظر من پاره کردن برجام اتفاق نخواهد افتاد و ما به اجرای اساسی آن روی خواهیم آورد.»

حال چه شده که این سناتور همیشه منتقد از دوام و حفظ برجام می گوید و معتقد است دولت ترامپ آن را لغو نخواهد کرد؟.

از یاد نبریم که تا چندی پیش کورکر نامزد جدی وزارت امور خارجه در دولت ترامپ بود و از چهره های صاحب نفوذ جمهوریخواه در عرصه سیاست خارجی است و از آنجا که وزیر خارجه معرفی شده چندان تجربه حضور سیاسی ندارد، چهره هایی همانند او نقش اصلی را در تعیین و پیش برد استراتژی سیاست خارجی در دولت تازه آمریکا بازی خواهند کرد.

سخنان تازه کورکر در واقع می تواند مهم ترین نشانه در خصوص نحوه مواجهه دولت تازه در برابر برجام باشد و این را نکته را هویدا می کند که در دولت ترامپ شاهد اقدامات غیر حساب شده علیه برجام نخواهیم بود و پاره کردن برجام در همان لفاظی های ایام انتخابات باقی خواهد ماند.

اما در این میان یک نکته را هم باید مد نظر قرار داد و آن اینست که اقدامات تحدیدی و تهدید آمیزی جانبی هدف گذاری اصلی تندروهای جمهویخواه در مواجهه با ایران و برجام خواهد بود، آن چیزی که کروکر از آن با عنوان « ما به اجرای اساسی آن را روی خواهیم آورد.» یاد می کند.

کورکر در بخش دیگری از اظهارات خود به استراتژی هوشمندانه طرف مقابل اشاره و می گوید: « به نظر من باید جنبه‌ احتیاط  در  مورد برجام یعنی اجرای کامل آن و قطعنامه‌های شورای امنیت رعایت شود و اگر هم قرار باشد طرفی آن را نقض کند، دولت ترامپ این کار را نخواهد کرد.»

کورکر با تجربه به خوبی می داند که هزینه های لغو برجام برای آمریکا گزاف خواهد بود و به نکته ای اشاره می کند که در طول چند ماه گذشته و بعد از انتخابات ریاست جمهوری در دستور کار جمهوریخواهان قرار گرفته است؛ اقدام های تنش آفرین کنگره و حرکت روی نوار قرمز برای تحریک ایران و انجام واکنش های هیجانی که هزینه های لغو برجام متوجه ایران شود و نه دولت ترامپ و آمریکا

به هر روی به نظر میرسد که بر خلاف پیش بینی ها، ترامپ لااقل در خصوص برجام و ایران با احتیاط کامل و هوشمندی به پیش خواهد رفت و خبری از پاره کردن برجام نباشد اما به خوبی نیز مشهود است که تندروهای جمهوریخواه برنامه های فراوانی برای آسیب به این توافق و به انزوا بری ایران و رادیکالیزه کردن فضا در دست دارند که هوشیاری دو چندان طرف های ایرانی برای مواجهه با این اقدامات یک ضرورت حتمی است.