یک گونه دو زیست در حال انقراض متعلق به نوع سمندرهای کوهستانی آسیائی با نام علمی Paradactylodon Persicus در ارتفاعات تنکابن شناسایی و مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت.
حمیدرضا جمالزاده کارشناس ارشد رشته جانورشناسی و حیات وحش که خود از محققان و پژوهشگران با سابقه تنکابنی است گفت: این گونه دو زیست برای نخستین بار در سال 1970 در ارتفاعات تالش مشاهده شد و لاروی از آن وجودش را اثبات کرد که دارای مشخصاتی نظیر رنگ زمینه بدن قهوهای با لکههای متمایل به زرد و نارنجی و دارای سه جفت آبشش خارجی بود که در آبهای پر اکسیژن و سرد زندگی میکند.
وی افزود: این در حالی است که در گزارشهای قبل از آن این دو زیست فقط در چشمه و غاری در استان گلستان دیده شده بود.
این کارشناس و استاد دانشگاه یادآور شد: دوزیست شناسایی شده از نوع سمندر کوهستانی آسیائی و گونه منحصر به فرد ایرانی است که قبلاً در ارتفاع یک هزار و 200 متری در مناطقی از گرگان، ویسر و تالش مشاهده شده اما در تحقیقات محققان تنکابنی این گونه در ارتفاعی بیش از یک هزار و 500 متر در رودخانه نسبتاً به وفور یافت میشود.
وی در ادامه اظهار داشت: سمندر کوهستانی مورد نظر متعلق به خانواده سمندر آسیائی بوده و از دوزیستانی است که در لیست قرمز(مورد تهدید نابودی) IUCN قرار دارند و گونهای منحصر به فرد متعلق به ایران است که قبلاً در مناطق کوهستانی گرگان، ویسر و تالش و در ارتفاع حدود یک هزار و 200 متری و معمولاً در چشمهها و غارها وجودشان گزارش شده بود و جمعیت آنها بسیار کم بود اما در تحقیقاتی که ما در تنکابن با همراهی جمعی از دانشجویان صورت دادیم این گونه در ارتفاعی بیش از یک هزار و 500 متر در سرمای بیشتر و نیز علاوه بر چشمه و غار نسبتاً به وفور در رودخانه منطقه مورد پژوهش یافت میشوند و این سازگاری در آن ارتفاع و شرایط سخت برای ما نکته جالب توجهی بود.
جمالزاده با اشاره به اینکه جمعیت نسبتاً زیاد این دو زیست در ارتفاعات 2 هزار تنکابن حکایت از وضعیت مطلوب زیستی ذخایر آن دارد، افزود: در حال حاضر این پژوهش در مرحله بررسیهای ژنتیکی قرار دارد تا معلوم شود گونه مشاهده شده در ارتفاعات 2 هزار تنکابن چه تفاوتهایی با نمونههای سایر نقاطی که مشاهده شده دارد و برای معرفی جهانی این گونه کمیاب و در حال انقراض، مقالهای نیز از مراحل مشاهده، شناسائی و پژوهشهای مرتبط با آن تهیه شه و برای درج در ژورنالهای تخصصی معتبر دنیا تهیه و تدوین شد.
وی یادآور شد: زیست بوم البرز به ویژه جنگلهای هیرکانی شمال به اذعان تمام محققین دنیا تنها بانک ژن دست نخورده در جهان و از نظر تنوع زیستی و گونههای جانوری و گیاهی منحصر به فرد است و برای کار پژوهشی بهشت پژوهشگران محسوب میشود.
جمالزاده تصریح کرد: حوزه زیست بوم البرز به ویژه جنگلهای هیرکانی شمال که بنابر نظر تمامی محققین بلند پایه دنیا تنها بانک ژن تقریباً بکر و دست نخورده جهان محسوب میشود و از نظر تنوع، فراوانی زیستی، گونههای جانوری و گیاهی یکی از مناطق منحصر به فرد و برای کار پژوهشی در دنیا است به بهشت پژوهشگران مشهور است اما شاید بسیاری از پژوهشگران این امکان را برای حضور در آن نقاط به لحاظ شرایط محیطی و سخت نداشته باشند و غالباً کوهنوردان و طبیعتگردان و محیطبانان کنجکاو در برابر رویدادهای خاص و ناشناخته این مناطق واکنش نشان میدهند.
وی یادآور شد: طبیعتگردان و کوهنوردان برای کمک به شناخت طبیعت جانوری و گیاهی و گونههای ناشناخته کمک حال بسیاری خوبی میتوانند باشند اما باید هر گونه اقدام در حوزه فعالیت خود از جمله ساخت پناهگاه و غیره از کارشناسان زیست محیطی مشورت بگیرند و هر گونه اطلاع از مشاهدات خاص خود را به حفاظت محیط زیست و دانشگاه انتقال دهند.
وی تاکید کرد: همانطوری که طبیعتگردی و کوهنوردی میتواند در این راستا به پژوهشگران کمک کند در برخی مواقع نیز این افراد با کوچکترین اقدام ممکن است ناخواسته آسیبهای جدی به حیات گونهای در معرض نابودی وارد آورند پس از همه این افراد درخواست میکنیم برای هر گونه اقدام به ویژه ساختن پناهگاه و یا ساماندهی چشمهای برای استفاده شرب قبلاً با کارشناسان زیست محیطی مشورت کنند و در صورت مشاهده گونههای نایاب یا ناشناخته سریعاً با نمونه عکس و مشخص کردن محل زیست گزارشات خود را به مراکز دانشگاهی و زیست محیطی در این خصوص ارائه کنند.
به گزارش فارس، این پژوهش حدود دو سال با همکاری چهار دانشجوی رشته زیستشناسی (جانورشناسی و حیات وحش) به نامهای امید منظم، امید تاجیک، مسلم کرمی و محمدرضا صابرزاده توسط حمیدرضا جمالزاده به انجام رسیده است.