مسیر آرای خاکستری تعیین کننده/نسل جوان خواستار نو طلبی و فرار از معکوس نشان دادن وقایع تاریخی است/در نقطه عطف 88 تفکر اصولگرایان تکان خورد

سرویس سیاسی خرداد/ پریا مهرآبادی: با آمایش آرای مردمی در ادوار مختلف انتخابات ریاست جمهوری می توان به یک مدل انتخاباتی از چگونگی مشارکت لایه های مختلف و متکثر اجتماعی در انتخابات دست یافت. در هر دوره از انتخابات چیزی حدود 15 تا 20 درصدمردم همواره به کاندیدای جریان اصولگرایی رأی می دهند و چیزی حدود 30 درصد از آرا هم همواره به صورت تضمینی مختص اصلاح طلبان بوده است. همچنین 15 تا 20 درصد مردم هم در انتخابات شرکت نمی کنند و در عین حال 35 درصد مردم هم به عنوان آرای خاکستری در نظر گرفته می شوند و این 35 درصد همان عددی است که به گفته امان الله قرایی مقدم هدف نهایی تمام جریانات سیاسی است. این جامعه شناس در گفت و گو با «خرداد نیوز» می گوید که این آرای خاکستری در این دور از انتخابات مختص اصلاح طلبان خواهد بود و مهمترین دلیل آن هم این است که اصولگرایان چیزی در چنته ندارند.

آرای خاکستری در این دور از انتخابات چه تغییراتی را در بازی سیاسی و انتخاباتی کاندیداها و جریانات حامی آن ها شامل می شود؟

اصولاً در هر انتخاباتی چه ریاست جمهوری و چه پارلمان صد در صد افراد جامعه در آن شرکت نمی کنند. به اصطلاح جامعه شناسی در هر انتخاباتی عده ای yes  هستند؛ یعنی به طور مثال در انتخابات ریاست جمهوری ایران طرفدار کاندیدای خاصی بوده و به همان هم رأی می دهند. عده ای هم در جریان انتخابات no هستند، یعنی طرفدار فرد و حزب خاصی نبوده و درنهایت روز موعود رأی هم نخواهند داد. در عین حال عده ای هم هستند که I don’t knew هستند یعنی تا لحظه آخر نتوانستند تصمیم بگیرند. این افراد همان آرای خاکستری هستند که هدف نهایی همه احزاب و جریانات سیاسی هر رنگی که می خواهد باشد، این است که آن ها را به سمت خود متمایل کنند و در همین مسیر هم از انواع و اقسام ابزارها بهره گیری می کنند. برای مثال تبلیغات و مناظره های تلویزیونی و غیره؛ همگی در زمره این تلاش برای به راه انداختن نوعی موج انتخاباتی به کار گرفته می شوند. حتی چند سال پیش من به خاطر دارم که عده ای سر خیابان ایستاده و به افراد لباس های مردانه هدیه می دادند.

یک بحثی در روانشناسی اجتماعی وجود دارد که می گوید کاندیداها و احزاب سیاسی برای جذب آرای خاکستری و طرفدار بیشتر برای خود از وجهه برخی از افراد در جامعه بهره گیری کنند. همان اتفاقی که در سال های دور در آمریکا از سوی ریگان توسط یک خواننده مشهور صورت پذیرفت. به این روش « وجهه تلقینی» می گویند که بر اساس آن یک آرتیست، بازیگر ، ورزشکار و یا فردی که در جامعه مقبولیت دارد خطاب به مردم می گوید ؛ من در انتخابات از این فرد خاص حمایت می کنم.

جذب آرای خاکستری چقدر به دو مرحله ای نشدن انتخابات کمک می کند و از همین منظر چقدر برای اصلاح طلبان و شخص روحانی اهمیت دارد؟

اولاً این که انتخابات به دور دوم کشیده نمی شود. به این دلیل که من معتقدم که براساس نوعی پیش بینی، اصلاح طلبانی که هر دوره 33 درصد خود را ضمانت شده دارا هستند، در این دوره موفق می شوند تا آرای خاکستری را به سمت خود جذب کنند و این چیزی است روند مناظرات، تبلیغات و نظرسنجی ها آن را نشان می دهد.

چرا؟

 چون که اصولگرایان چیزی در چنته ندارند. به طور مثال رئیسی به عنوان کاندیدای آن ها سابقه اجرایی نداشته و قالیباف هم با حرف های روز مناظره نشان داد که هنوز در مسیر عوام فریبی گام برمی دارد و دوره پوپولیست هم که تمام شده است. حضور آقایان میرسلیم و هاشمی طبا هم تاثیر چندانی بر نحوه رقابت ها و آرا ندارد. من خودم در دانشگاه و در معاشرت با دانشجویان و اساتید و از خروجی بحث هایی که در آنجا انجام می شود، این طور نتیجه گرفتم که اصلاح طلبی در انتخابات پیش رو پیشتاز خواهند بود. چراکه خصوصاً نسل جوان جامعه خواستار نو طلبی و فرار از معکوس نشان دادن وقایع تاریخی است.
بر چه اساسی این پیش بینی را محقق می دانید ؟

ببینید آن چه در انتخابات سال 88 رخ داد؛ از نظر اندیشه جامعه شناسانه نوعی نقطه عطف محسوب می شود. درست است که در آن سال احمدی نژاد پیروز رقابت ها شد اما در همان سال تفکر اصولگرایان تکان خورد و در انتخابات های رقابتی بعدی و به خصوص در اسفند 94  مشخص شد که اصلاح طلبان به عنوان خواسته و مطالبه نهایی مردم مطرح هستند. یعنی پس از آن نشان داده شد که آرمان و تقاضای نهایی مردم اصلاح طلبی است.