دلایل افزایش اختلاف میان عربستان و قطر/ امکان‌سنجی متمایل شدن ریاض به سمت عمان
خرداد:تنش میان ریاض و دوحه به رویارویی این دو کشور در خصوص هدایت جهان عرب بر‌می‌گردد که عربستان سعی دارد با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای علاوه بر انحراف افکار عمومی، پای عمان را به برخی از مسائل باز کند.
«صباح زنگنه» سفیر و نماینده سابق ایران نزد سازمان همکاری اسلامی در تشریح ریشه‌های اختلاف عربستان و قطر از گذشته تاکنون در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا بیان کرد: عربستان در چند سال اخیر و به صورت دقیق‌تر در دو سال گذشته، تلاش داشته است که حداقل در سه پرونده عراق، سوریه و مصر سناریوهای مختلفی را طراحی کرده و به اجرا بگذارد تا بتواند چالش‌های مختلف را در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا بر اساس اهداف خود عملیاتی کند. یکی از اهداف اصلی که باید آن را به عنوان استراتژی آل‌سعود در دهه اخیر دانست، بحث برجسته کردن و افزایش هژمونی ریاض در سه جغرافیای آسیای میانه، شمال آفریقا و خاورمیانه است. به صورت مشخص باید بگوییم که عربستان خواستار افزایش نقش خود در جهان عرب بوده و در صدد است تا با اجرای تمامی برنامه‌های مخرب خود این پیام را در سطح منطقه و فرامنطقه به گوش جهانیان برساند که ریاض هدایت کننده و پدر معنوی دنیای عرب است.
وی ادامه داد: مدل‌های متفاوتی از عملکردهای عربستان در منطقه و فرامنطقه را به چشم دیده‌ایم که به عنوان مثال فروش سلاح، افزایش اختلاف و درگیری، بسیج کردن کردها علیه اهل تسنن و همچنین تحریک سنی‌ها علیه شیعیان از جمله این سناریوها هستند. در زمان حکومت حسنی مبارک در قاهره نظاره‌گر حمایت تمام‌عیار ریاض از مصر بودیم و پس از آن حمایت نصف و نیمه عربستان از مرسی را شاهد بودیم اما نهایتاً ارتش مصر علیه مرسی تحریک شد که تمامی این سناریو توسط سعودی‌ها رقم خورد.
این کارشناس مسائل جهان عرب با اشاره به سفر اخیر ترامپ به عربستان گفت: سعودی‌ها سعی داشتند در اجلاس اخیری که با حضور رئیس‌جمهوری آمریکا در ریاض برگزار شده بود، تا حدودی قطر را وادار به حاشیه‌نشینی کنند اما شاهد بودیم که تنها چند روز پس از خروج ترامپ از خاک عربستان سخنانی از سوی امیر قطر علیه عربستان نمایان شد و این موجب شد تا جو رسانه‌ای که توسط سعودی‌ها مبنی بر همراهی کشورهای عضو شورای همکاری با آنها در سطح دنیا مطرح شده بود، به یکباره با بن‌بست مواجه شده و مسیر دیگری خلق شود.
زنگنه در پایان عنوان کرد: از این منظر باید بگوییم که تمامی سخنان عربستان و برخی از نیت‌های قطر و کشورهای منطقه در هفته‌های گذشته واقعیت ندارد و هدف ریاض تنها جلوگیری از نزدیک شدن کشورهای اسلامی به صورت مطلق به سوی یکدیگر است. در پروژه‌های بعدی، عربستان قصد دارد تا پای عمان را به عنوان یک کشور بی‌طرف در پرونده‌های منطقه‌ای باز کند و حتی احتمال دارد بحث عادی‌سازی روابط عربستان و قطر توسط سعودی‌ها به عمان تحمیل شود. یعنی عمان به عنوان یک واسطه از سوی عربستان مجبور به کنشگری میان ریاض و دوحه بشود تا هژمونی مورد نظر سعودی‌ها در بین کشورهای جهان عرب از بین نرود.
