تحلیل هرمیداس باوند از آینده روابط ایران و ترکیه
خرداد: روابط تهران و آنکارا فراز و نشیب های بسیاری داشته و با توجه به تحولات منطقه ای عده ای از تحلیل گران معتقدند که روابط تهران و آنکارا می تواند به سمت اتحاد راهبردی برود، نکته ای که هرمیداس باوند آن را رد می کند.
به گزارش خرداد؛ متن کامل یاداشت این تحلیل گر برجسته بین المللی را در ادامه می خوانید.
در برهه کنونی به‌واسطه وجود موضوعات و متغیرهایی، نوعی از نزدیکی و همسویی در روابط ترکیه و ایران پدیدار شده است. دو کشور طی یک دهه گذشته و به‌ویژه پس از آغاز تحولات جدید در کشورهای عربی، سیاست و استراتژی مجزایی در پیش گرفته بودند، به‌گونه‌ای که به‌زودی به نماد دو مدل جداگانه سیاست و مدیریت درمیان کشورهای منطقه تبدیل شدند. اما از یک سال گذشته تاکنون عدم همسویی در روابط این دو همسایه تخفیف یافته است. به‌ویژه می‌توان مذاکرات آستانه میان روسیه، ترکیه و ایران در مورد آینده سوریه را نقطه آغازی برای ایجاد این فضای مشترک دانست. ترکیه با فاصله‌گیری از سیاست سابق خود در سوریه اکنون به محور روسیه و ایران نزدیک شده است و احتمال تقویت این مناسبات نیز وجود دارد. بعدتر بحران قطر نیز درهای جدیدی به روی دو کشور گشود. ایران و ترکیه مانع انسداد کامل درهای قطر به‌روی جهان خارج شدند. اکنون نیز آینده عراق به نوعی به این مولفه‌های همگرا افزوده شده است. ترکیه و ایران در مورد آینده عراق سیاست مشابهی داشته و دارند و این موضوع نیز در هفته‌های آتی ابعاد جدیدی به تقریب استراتژی و نگرش دو کشور خواهد بخشید. دستگاه سیاست خارجی کشور باید از این مسائل به‌طور بهینه استفاده کند. همچنین این مقطع، زمان تقویت محور ایران در منطقه است. برخی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان صف‌بندی جدیدی در مقابل ایران ایجاد کرده‌اند. اگرچه تقویت محور ایران به معنی ورود ترکیه به حلقه دوستان کشورمان و ایجاد روابطی سیستماتیک و مبتنی بر دوستی و تفاهم مشترک کامل نیست، اما با توجه به مسائل جدید منطقه می‌توان پیش‌بینی کرد ترکیه ضمن نزدیکی به محور ایران، به طور نسبی از محور و حلقه مخالفان ایران دور خواهد شد. عربستان و متحدان آن به‌طور رسمی سیاست سد نفوذ ایران را آغاز کرده‌اند و مهار ایران به دکترین جدید این کشور تبدیل شده است. پس از خروج قطر از دایره متحدان عربستان باید از این مساله برای عدم نزدیکی بیشتر آنکار به ریاض استفاده کرد. با این اوصاف و به‌رغم وجود موضوعات و متغیرهای جدید برای نزدیکی ترکیه و ایران، باید گفت دو کشور بنا به دلایلی راه سختی برای پیشبرد همکاری‌های استراتژیک و سیستماتیک در پیش دارند. در دنیای سیاست بسیار پیش می‌آید که دو کشور در موضوعی همکاری و هماهنگی دارند، در حالی که در مواردی دیگر اختلاف نظر میان آنها باقی است. این موضوع را باید بر اساس اصل تفکیک امور از یکدیگر تحلیل کرد. اکنون ترکیه و ایران در مسائلی با یکدیگر دیدگاه مشترک و سیاست مشابهی دارند، ولی این به‌معنای تعمیم آن به کلیت سیاست دو کشور نیست. علاوه براین ترکیه طی یک دهه گذشته نیز چرخش‌های سیاسی فراوانی داشته است؛ یعنی سیاست این کشور تا حدودی پیش‌بینی‌ناپذیر خواهد بود. در کنار این مساله باید این نکته را نیز خاطرنشان کرد که هم ایران و هم ترکیه در مواردی منافع متضادی در منطقه دارند. این موضوع نیز آینده و چشم‌انداز روابط دو کشور برای همکاری‌های مشترک را مبهم خواهد ساخت، گرچه در این میان نحوه حل بحران قطر متغیر بسیار مهمی تلقی می‌شود، زیرا تداوم و تطویل آن زمینه‌ساز نزدیکی بیشتر ایران و ترکیه خواهد بود.
به گزارش خرداد؛ متن کامل یاداشت این تحلیل گر برجسته بین المللی را در ادامه می خوانید.
در برهه کنونی به‌واسطه وجود موضوعات و متغیرهایی، نوعی از نزدیکی و همسویی در روابط ترکیه و ایران پدیدار شده است. دو کشور طی یک دهه گذشته و به‌ویژه پس از آغاز تحولات جدید در کشورهای عربی، سیاست و استراتژی مجزایی در پیش گرفته بودند، به‌گونه‌ای که به‌زودی به نماد دو مدل جداگانه سیاست و مدیریت درمیان کشورهای منطقه تبدیل شدند. اما از یک سال گذشته تاکنون عدم همسویی در روابط این دو همسایه تخفیف یافته است. به‌ویژه می‌توان مذاکرات آستانه میان روسیه، ترکیه و ایران در مورد آینده سوریه را نقطه آغازی برای ایجاد این فضای مشترک دانست. ترکیه با فاصله‌گیری از سیاست سابق خود در سوریه اکنون به محور روسیه و ایران نزدیک شده است و احتمال تقویت این مناسبات نیز وجود دارد. بعدتر بحران قطر نیز درهای جدیدی به روی دو کشور گشود. ایران و ترکیه مانع انسداد کامل درهای قطر به‌روی جهان خارج شدند. اکنون نیز آینده عراق به نوعی به این مولفه‌های همگرا افزوده شده است. ترکیه و ایران در مورد آینده عراق سیاست مشابهی داشته و دارند و این موضوع نیز در هفته‌های آتی ابعاد جدیدی به تقریب استراتژی و نگرش دو کشور خواهد بخشید. دستگاه سیاست خارجی کشور باید از این مسائل به‌طور بهینه استفاده کند. همچنین این مقطع، زمان تقویت محور ایران در منطقه است. برخی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان صف‌بندی جدیدی در مقابل ایران ایجاد کرده‌اند. اگرچه تقویت محور ایران به معنی ورود ترکیه به حلقه دوستان کشورمان و ایجاد روابطی سیستماتیک و مبتنی بر دوستی و تفاهم مشترک کامل نیست، اما با توجه به مسائل جدید منطقه می‌توان پیش‌بینی کرد ترکیه ضمن نزدیکی به محور ایران، به طور نسبی از محور و حلقه مخالفان ایران دور خواهد شد. عربستان و متحدان آن به‌طور رسمی سیاست سد نفوذ ایران را آغاز کرده‌اند و مهار ایران به دکترین جدید این کشور تبدیل شده است. پس از خروج قطر از دایره متحدان عربستان باید از این مساله برای عدم نزدیکی بیشتر آنکار به ریاض استفاده کرد. با این اوصاف و به‌رغم وجود موضوعات و متغیرهای جدید برای نزدیکی ترکیه و ایران، باید گفت دو کشور بنا به دلایلی راه سختی برای پیشبرد همکاری‌های استراتژیک و سیستماتیک در پیش دارند. در دنیای سیاست بسیار پیش می‌آید که دو کشور در موضوعی همکاری و هماهنگی دارند، در حالی که در مواردی دیگر اختلاف نظر میان آنها باقی است. این موضوع را باید بر اساس اصل تفکیک امور از یکدیگر تحلیل کرد. اکنون ترکیه و ایران در مسائلی با یکدیگر دیدگاه مشترک و سیاست مشابهی دارند، ولی این به‌معنای تعمیم آن به کلیت سیاست دو کشور نیست. علاوه براین ترکیه طی یک دهه گذشته نیز چرخش‌های سیاسی فراوانی داشته است؛ یعنی سیاست این کشور تا حدودی پیش‌بینی‌ناپذیر خواهد بود. در کنار این مساله باید این نکته را نیز خاطرنشان کرد که هم ایران و هم ترکیه در مواردی منافع متضادی در منطقه دارند. این موضوع نیز آینده و چشم‌انداز روابط دو کشور برای همکاری‌های مشترک را مبهم خواهد ساخت، گرچه در این میان نحوه حل بحران قطر متغیر بسیار مهمی تلقی می‌شود، زیرا تداوم و تطویل آن زمینه‌ساز نزدیکی بیشتر ایران و ترکیه خواهد بود.
