خرداد:طی چند روز آینده ناظران بینالمللی گزارش بازرسی خود از تأسیسات هستهای ایران را به دولتهایی در سراسر جهان ارسال خواهند کرد و زنجیرهای از اتفاقات آغاز خواهد شد که میتواند منجر به یک درگیری دیگر میان دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و جمهوریخواهان کنگره یا حتی مشاوران ارشد وی شود.
به گزارش خرداد به نقل از نیویورکتایمز، به زبان فنی دقیق، کارشناسان معتقدند احتمالاً این گزارش از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان خواهد داد که ایران بهطور عمده به توافق هستهای 2015 پایبند بوده است. و مشکل برای دولت ترامپ از همین جا آغاز میشود.
اصلاً اهمیتی ندارد که گزارش بازرسی چه میگوید، ترامپ اعلام کرده که بر نقض برجام از سوی ایران حکم خواهد داد و در ماه جولای نیز تأکید کرد «اگر من بودم، 180 روز پیش عدم پایبندی ایران را اعلام میکردم».
چنین اعلام نظری میتواند به توافق هستهای که در ازای لغو تحریمها، برنامه هستهای ایران را به مدت 15 سال محدود میکند، پایان دهد. ترامپ که این توافق را یک بذل و بخشش بزرگ به ایران خوانده، این اختیار را دارد که برجام را بهتنهایی لغو و تحریمهایی را علیه تهران وضع کند.
سناتورهای جمهوریخواه نشان دادهاند که از اقدام ترامپ در این زمینه راضی نیستند و مشاوران امنیتی وی نیز توصیه به حفظ این توافق میکنند اما کاخ سفید رسیدگیهای جدی را جهت یافتن جایگزینهایی برای این توافق آغاز کرده است. دولت ترامپ میتواند نقض توافق از سوی ایران را اعلام کند، و درعینحال بگویند که آمریکا قصد حفظ آن را در شرایط فعلی دارد و بلافاصله تحریمهایی را علیه تهران اعمال نکند.
در این شرایط، کنگره 60 روز برای تصمیمگیری در مورد اعمال دوباره تحریمهای هستهای زمان دارد، موقعیتی که بسیاری از جمهوریخواهان در کپیتال هیل تمایلی به روبرو شدن با آن را ندارند. و این در حالی است که دو سال پیش آنها از مخالفان سرسخت برجام بودند.
باب کروکر، سناتور جمهوریخواه تنسی و رئیس کمیته روابط خارجی که سردمدار مخالفان توافق در میان جمهوریخواهان بود، گفت که به ترامپ هشدار داده «شما تنها میتوانید این توافق را یکبار پاره کنید، انجام این کار در حال حاضر یک بحران خودساخته را ایجاد خواهد کرد». در حال حاضر برخی از گروههایی که زمانی بهشدت مخالف توافق بودند، ساکت شدهاند.
سخنگوی آیپک (کمیته روابط خارجی اسرائیل-آمریکا) که تبلیغات میلیاردی را در جهت مخالفت با برجام انجام داد، میگوید نمیخواهد این توافق با شتاب پاره شود.
دیگر طرفهای این توافق ازجمله انگلیس، چین، روسیه، فرانسه و آلمان با صراحت اعلام کردهاند که معتقدند این توافق کارآمد است و برخی، دیپلماتهایی را راهی کپیتال هیل کردهاند تا نسبت به پایان این توافق هشدار بدهند و تأکید میکنند چنین اقدامی باعث انزوای آمریکا میشود.
مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ازجمله کسانی است که ترامپ را ترغیب به اعلام عدم پایبندی ایران به توافق در عین حفظ آن میکند. او معتقد است خروج از توافق، به ایران اجازه میدهد نقش قربانی را ایفا کند. اما آرون دیوید میلر، تحلیلگر و مذاکرهکننده سابق خاورمیانه وزارت خارجه، معتقد است تنها راه بررسی استراتژی دوبوویتز این است که آن را اهرمی برای حرکت دادن ایران به سمت پایان دادن به توافق بدانیم.
به عقیده ریچارد دربین، سناتور دموکرات از ایلینوی پاره کردن این توافق بدون هیچ مدرکی دال بر نقض برجام از سوی ایران، به اعتبار آمریکا در سراسر جهان لطمه میزند تقریباً با اطمینان میتوان گفت که کره شمالی از انجام مذاکراتی مشابه برای پایان دادن به برنامه هستهای خود امتناع خواهد کرد.
دربین گفت: اگر رئیسجمهور برجام را بدون هرگونه مدرکی لغو کند، اعتبار آمریکا را نهتنها در مورد ایران بلکه در مورد کره شمالی و بسیاری مسائل دیگر زیر سؤال میبرد. این مسئله نمیتواند به نفع ایالاتمتحده باشد.
منبع:رویداد24