واکنش اروپا به شورش ترامپ علیه برجام
خرداد:روزنامه صبح نو در گزارشی نوشت: شصتمین سالگرد تأسیس آژانس بین المللی انرژی اتمی بود اما همه از «توافق هسته‌ای ایران» سخن گفتند و در پیام‌های مختلف، بر لزوم حفظ برجام تاکید کردند.
به گزارش خرداد،در ادامه این گزارش می خوانیم: روز گذشته نام آژانس انرژی اتمی با برجام گره خورده بود و بهانه‌ای بود برای هشدار اعضای شورای امنیت ملی و کشورهای اروپایی به ترامپ!
خبرها این روزها از تصمیم قطعی رییس جمهور آمریکا برای خروج از برجام حکایت دارد. این خبر اما اتحادیه اروپا و هپیمانان آمریکا را به شدت نگران کرده است به‌گونه ای که تصمیم ترامپ برای خروج از برجام، سالگرد تأسیس آژانس بین المللی انرژی اتمی را تحت الشعاع قرار داد و تمامی اظهارنظرها به برجام و لزوم پایبندی به آن اشاره داشت.
برجام مهم‌ترین موضوعی بود که در پیام تصویری فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای کنفرانس سالگرد تأسیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد و موگرینی از آن به عنوان نمونه‌ای از عملکرد مناسب برای حفظ صلح نام برد و گفت: « توافق اتمی با ایران بدون اتحادیه اروپای قوی ممکن نبود. اروپایی ها تمام توان خود را برای صلح به کار بردند و این برای موفقیت مذاکرات حیاتی بود.»
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا افزود: «در تمام این مدت، آژانس بین المللی انرژی اتمی، اجرای برجام از سوی ایران را زیر نظر داشت و تأیید می‌کند ایران تعهداتش را انجام داده است. توافق اتمی ایران، به یک یا چند کشور مربوط نیست و به همه جهان و به همه ما مربوط است و ما تمایل داریم، وظیفه داریم و مسوولیم که توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کنیم.»
** تاکید مجدد آمانو بر پایبندی ایران به برجام
همچنین، یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در حاشیه نشست هسته‌ای رم در پاسخ به سوالی گفت: «من تأیید می‌کنم که ایران به تعهداتش در چارچوب توافق هسته‌ای سال 2015 پایبند بوده است.»
وی همچنین در ملاقات با آقای علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در رم، تاکید کرد: «آنچه برای ما مهم است، ارزیابی عینی از اقدامات و فعالیت‌های هسته‌ای و تعهدات کشورها در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که مبنای اظهارنظرها و گزارشات آژانس بوده و خواهد بود. از این منظر تحولات سیاسی تاثیری بر ارزیابی آژانس نخواهد داشت.»
* سخنگوی وزارت خارجه چین: امیدواریم برجام حفظ شود
سیر انتقادها به تلاش ترامپ برای خروج از برجام، تنها به مراسم سالگرد تأسیس آژانس محدود نشد؛ هوآ چونینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین روز گذشته برای ادامه توافق هسته‌ای ایران بدون تغییر ابراز امیدواری کرد و گفت:«ما امیدواریم برجام ادامه پیدا کند و به طور جدی اجرا شود.»
** اتمام حجت انگلیس درباره برجام
از سویی دیگر، ترزا می در تماس تلفنی با نتانیاهو اتمام حجت کرد که انگلیس به برجام کاملاً پایبند می‌ماند و گفت: « برجام نقش مهمی در امنیت منطقه‌ای دارد. این بسیار مهم بوده است که برجام کاملاً تحت نظارت بوده و اجرا شده است و نیز دو طرف به طور کامل به تعهدات خود پایبند بوده‌اند.» همچنین، تونی بلر نخست‌وزیر پیشین انگلیس هشدار داد که لغو توافق برجام باعث شروع دوباره روزهای تاریک جنگ سرد خواهد شد. البته وی در آخر مدعی شد که خروج از این توافق هسته‌ای باعث ایجاد سریع ریسک دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای می‌شود.
* سه کشور اروپایی خطاب به واشنگتن: از برجام خارج نشوید
بنا بر بیانیه وزیر خارجه آلمان، سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان از آمریکا خواسته‌اند تا از توافق هسته‌ای ایران خارج نشود.
«زیگمار گابریل» وزیر امور خارجه آلمان هم گفته است که برلین از واشنگتن خواسته تا از برجام خارج نشود و به آن پایبند بماند و ادامه داده: « ما اطمینان داریم ایران به توافق هسته‌ای پایبند بوده است و این مساله را آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز تأیید کرده است. ما نگران سیگنال‌هایی هستیم که از آمریکا دریافت می‌کنیم. این سیگنال‌ها از این امر حکایت دارند که دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را رد خواهد کرد.»
وزیر امور خارجه آلمان هشدار داد که با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، اوضاع امنیتی در منطقه و جهان بدتر خواهد شد و تاکید کرد: «نمی‌خواهیم شاهد آسیب دیدن این توافق باشیم.» البته سفارتخانه آلمان در تهران پوسترهای«آری به برجام» روی دیوار نصب کرده تا به گفته «میشائیل کلور ــ برشتولد» سفیر جمهوری فدرال آلمان در تهران، برای عموم مردم ایران مشخص کنند که آلمان تا چه‌اندازه برای حفظ و اجرای برجام تلاش می‌کند.
** هشدار کرملین به ترامپ در مورد عواقب منفی خروج از برجام
همچنین، مسکو روز دوشنبه هشدار داد که در صورت خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای ایران پیامدهای منفی به دنبال آن ایجاد خواهد شد.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین گفت: مشخصاً اگر کشوری برجام را ترک کند، به خصوص کشوری کلیدی مثل آمریکا، این اقدام پیامدهای بسیار منفی خواهد داشت. ما تنها می‌توانیم تلاش کنیم تا از ایجاد چنین پیامدهایی جلوگیری کنیم که اکنون نیز در حال انجام این تلاش‌ها هستیم. به گفته پسکوف پوتین مکرراً بر اهمیت توافق هسته‌ای ایران و ادامه آن تاکید کرده است.
** تصمیم ترامپ درباره برجام او را تبدیل به رهبری می‌کند که قادر به حکمرانی نیست
وخامت اوضاع درباره حماقت ترامپ به حدی رسیده که تحلیلگران صهیونیست هم آن را نگران کننده می‌دانند.«ای‌تان گیلبوا» تحلیلگر صهیونیست، به تصمیم قریب الوقوع ترامپ درباره پایبندی ایران به برجام اشاره کرد و گفت: «ترامپ قصد دارد از یک ترفند درباره ایران استفاده کند. وی پایبندی یا عدم پایبندی ایران به برجام را تأیید نمی‌کند و در عوض از کنگره می‌خواهد تا در این‌باره حکم کند. وی می‌گوید که پایبندی ایران به توافق را تأیید نمی‌کند ولی از طرف دیگر نمی‌گوید که معتقد نیست ایران به توافق پایبند است؛ بنابراین تصمیم‌گیری را برعهده کنگره می‌گذارد. این مساله حائز اهمیت است زیرا ترامپ، موافقت اکثریت کنگره را در اختیار ندارد و همپیمانانی ندارد؛ بنابراین خیلی فوری به رهبری تبدیل می‌شود که قادر به حکمرانی نیست.»
** خروج از برجام و بی اعتمادی میان آمریکا و اروپا
از سویی دیگر، نشریه خبری کنگره (هیل) نوشت : «به نظر می‌رسد که ترامپ در چارچوب یک طرح فراگیر در مورد سیاست‌های آمریکا در قبال ایران، پایبندی ایران به برجام را رد کند و این در حالی است که چنین تغییر سیاستی نیازمند یک تغییر جامع در مقابله با ایران است و احتمال دارد رد پایبندی ایران به برجام در نهایت باعث تضعیف اهداف سیاسی خود ترامپ شود.»
این گزارش می‌افزاید: «از طرف دیگر ابطال توافق هسته‌ای ایران از سوی ترامپ، می‌تواند باعث ایجاد ریسک تضعیف اعتماد و اطمینان میان آمریکا و اروپا و نیز ایجاد پوشش برای روسیه و همچنین از دست رفتن اهرم فشار آمریکا شود.»
** نقشه ترامپ
همچنین شبکه «سی بی اس» آمریکا درباره تصمیم ترامپ نوشت: « عدم تأیید پایبندی ایران به برجام توسط ترامپ، موجب می‌شود که مسوولیت بر دوش کنگره قرار گیرد و کنگره 90 روز زمان دارد تا درباره تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران تصمیم‌گیری کند. ترامپ امیدوار است بتواند از این بازه زمانی برای رسیدن به یک توافق تکمیلی با ایران استفاده کند تا مشکلاتی که توافق فعلی از نظر دولت جدید آمریکا دارد، برطرف و اصلاح شوند.»
تمامی موارد بالا نشانگر مقاومت اتحادیه اروپا برای حفظ برجام است اما این حمایت‌ها تا چه زمانی پابرجاست؟ به نظر می‌رسد که اروپایی‌ها خواستار رایزنی و تفاهم بوده و از جنگ سرد دوری می‌کنند. در این میان اما میزان پایبندی اروپا به برجام به پارامترهای مختلفی بستگی دارد و حتی ممکن است که این پایبندی، فردا پایان یابد یا تا سال‌ها ادامه داشته باشد. برخی کشورها در حال شیطنت‌هایی هستند که ممکن است به ضرر ایران تمام شود، حتی ممکن است اتحادیه اروپا در حمایت از برجام، دو دسته شوند؛ همانطور که در ماجرای حمله به عراق رخ داد.
البته این را نباید فراموش کرد که برخی از بازیگران اتحادیه اروپا هم در زمین ایران و هم در زمین آمریکا بازی می‌کنند و موضع گیری‌هایی مطرح می‌کنند که بعد از آن در نقد آن سخنانی می گویند. این افراد همانگونه که به جلو می‌روند، به چپ و راست ضربه می‌زنند و موضع دقیق آن‌ها نامشخص است.
به هر ترتیب، در مقطع کنونی اتحادیه اروپا در برابر اقدامات آمریکا در برجام مقاومت کرده و ادامه این مقاومت تا حدی به دیپلماسی قوی وزارت امور خارجه و رایزنی این نهاد وابسته است، چراکه سیاست عرصه داد و ستد است. همچنانکه رییس جمهور در کنفرانس خبری‌اش در نیویورک درباره اقدام احتمالی نسبت به خروج آمریکا از برجام، تاکید کرد که واکنش ایران به رفتار اتحادیه اروپا بستگی دارد.
