آمریکا و کلاف سردرگم شروط ترامپ
خرداد: برخی تحلیلگران غربی، رویکرد و سخنان اخیر «دونالد ترامپ» در مورد ایران و توافق هسته ای را بهانه هایی برای خروج ایالات متحده از برجام تفسیر می کنند که ممکن است باعث انزوای آمریکا شود و دست برتر را به ایران بدهد.
به گزارش خرداد به نقل از ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا جمعه شب ضمن تمدید اجرای توافق هسته ای با ایران، نکات جنجالی و به زعم برخی کارشناسان اجرانشدنی را در مورد ادامه حیات برجام بر زبان جاری کرد.
رییس جمهوری آمریکا با بیان اینکه برای ۱۲۰ روز دیگر کاخ سفید به رفع تحریم ها ادامه می دهد ، افزود: اگر شرایط مورد نظر برآورده نشود دولت وی دیگر این توافق را تمدید و اجرا نمی کند.
ترامپ ادعا کرد که در همکاری با قانونگذاران آمریکایی، نخست قانونی را در مورد برجام به تصویب خواهد رساند و با برآورده شدن چند شرط به همکاری برای حفظ توافق هسته ای ادامه می دهد.
از نگاه رئیس جمهوری آمریکا اجرایی شدن چهار شرطِ آزادی کامل بازرسی از مکان های نظامی ایران، بسته شدن همه راه های دستیابی ایران به قابلیت ساخت سلاح هسته ای، همیشگی شدن محدودیت های برجام و برقراری ارتباط میان برنامه هسته ای و موشکی ایران برای ادامه همکاری ایالات متحده ضروری هستند.
** واکنش محکم ایران به ادعاهای ترامپ
در واکنش به اتهامات و سخنان رئیس جمهوری آمریکا، وزارت امور خارجه ایران در بیانیه ای بر غیرقابل مذاکره بودن برجام تاکید و عنوان کرد که در هیچ زمانی نه اکنون و نه در آینده، هیچ تغییری در برجام را نخواهد پذیرفت. ایران همچون گذشته تاکید دارد برنامه موشکی خود را با اهداف دفاعی توسعه می دهد و به همین دلیل به هیچ وجه آن را قابل مذاکره نمی داند. کارشناسان مسائل بین الملل هم بسیاری از خواسته و شرط های اعلامی ترامپ را غیرقابل اجرا و نشدنی توصیف کرده اند.
بسیاری از رسانه ها در غرب به ویژه ایالات متحده به واکنش ایران به بیانیه کاخ سفید پرداختند و از ردّ تقاضای ترامپ برای تغییر در توافق هسته ای از سوی ایران تمرکز کردند.
شبکه تلویزیونی ای.بی.سی نوشت: ایران گفته است اجازه نمی دهد که توافق هسته ای با دیگر موضوع ها مرتبط شود؛ هیچ تغییری را در برجام نمی پذیرد نه اکنون و نه آینده. همچنین ایران فراتر از تعهدات برجامی قدمی بر نمی دارد.
سی.ان.ان هم نوشت: ایران آمریکا را در مورد تحریم ها و اقدامات تازه به پاسخی سخت تهدید کرد. یکی از این موضوعاتی که موجب نارضایتی ایران شد ، تحریم « صادق لاریجانی» رئیس قوه قضائیه ایران است.
این شبکه تلویزیونی نوشت: «سرگی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه این تصمیم ها و سخنان ترامپ علیه ایران را دارای اثرات منفی دانست و گفت «انتظارات ما در بدترین شکل آن در حال تبدیل شدن به واقعیت است». دورنمای خروج ایالات متحده از برجام، ضربه ای اثرگذار بر توافق هسته ای با ایران و رژیم عدم اشاعه خواهد بود.
**ترامپ و تهدید اروپا
بسیاری از رسانه های جهان اعتقاد دارند بیانیه رئیس جمهوری آمریکا، آینده توافق هسته ای ایران را به توانایی کنگره و متحدن اروپایی واشنگتن در راه اندازی گفت وگوهای جدید با ایران منوط می سازد.
روزنامه «ایندیپندنت» نوشت: دونالد ترامپ برای سومین بار دستوری را صادر کرد که بر اساس آن اجازه داد تا توافق هسته ای به حیات خود ادامه دهد.
این گزارش با اشاره به شروط مطرح شده از سوی ترامپ برای ادامه همکاری در حوزه برجام نوشت این شرط ها درحالی مطرح می شوند که «وندی شرمن» مذاکره کننده هسته ای آمریکا در دوره باراک اوباما اعتقاد دارد اگر ترامپ به توافق هسته ای پایبند نماند به اعتبار ایالات متحده آسیب جدی وارد می کند.
جالب اینجاست که اروپا هم پیش از این به برخی از شروط تازه ترامپ پاسخ داده بود. به نوشته این روزنامه انگلیسی «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعتقاد دارد: این توافق در حال انجام وظایف خود است و هدف اصلی برجام که بازرسی و شفافیت فعالیت های هسته ای ایران بود اکنون صورت می گیرد.
«امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه هم چند روز پیش به ترامپ تاکید کرد اراده پاریس هم اجرای دقیق توافق هسته ای است و در شرایط کنونی اجرای برجام صورت می گیرد و برای طرف ها اهمیت دارد که همه به آن متعهد باشند.
ترامپ در هشدار خود به متحدان آمریکا در اروپا مدعی شد که اگر در کنار ایران از برجام حمایت کنند در مقابل ملل صلح طلب جهان قرار می گیرند.
به نوشته گزارش سی.ان.ان اما منتقدان رویکرد ترامپ هشدار می دهند ایجاد توافقی دیگر با کشورهای اروپایی ممکن است توافق هسته ای فعلی را تضعیف کند. آن ها ابراز نگرانی می کنند عملی شدن تهدیدهای ترامپ ممکن است خطر منزوی شدن ایالات متحده را به همراه داشته باشد.
«الیوت انجل» از اعضای ارشد دموکرات در کمیته روابط خارجی مجلس آمریکا اعتقاد دارد: در خط مشی که ترامپ بیان کرد معیارهای غیرقابل اجرایی تعبیه شده است. این روند در نهایت بیش از آنکه موجب انزوای حکومت در تهران شود باعث منزوی شدن ایالات متحده می شود. این سناریو به ایران اجازه می دهد تا برای تقویت فعالیت هسته ای خود تلاش کند، در ضمن چنین رخدادی اعتبار و رهبری ایالات متحده در عرصه جهانی را به شدت خدشه دار می سازد.
«مارک دوبوویتز» از حامیان ترامپ و مدیر اندیشکده دفاع از دموکراسی ها اما بر این باور است: اروپا نباید نسبت به راه حل رئیس جمهوی آمریکا شک داشته باشد. این سیاست در راستای منافع همه است تا پیش از ضرب الاجل 120 روزه ترامپ توافق هسته ای اصلاح شود.
روزنامه «وال استریت ژورنال» هم سخنان اخیر ترامپ را اولتیماتومی برای کنگره و کشورهای اروپایی تفسیر کرد تا آن ها را وادار کند شرایط را برای بازبینی در توافق هسته ای فراهم کنند. ترامپ تهدید کرد که در غیر این صورت ایالات متحده تحریم ها را بار دیگر برقرار می سازد و به عبارت دیگر از برجام خارج می شود.
این روزنامه آمریکایی در تحلیل خود عنوان داشت ممکن است ارزیابی رئیس جمهوری آمریکا درست باشد اما خطر اینجاست که ترامپ به جای آن که ایرانی ها را تحت فشار قرار دهد و آزاری به آن ها برساند در حال ضربه زدن به خود است.
خبرگزاری رویترز نوشت سخنان ترامپ کشورهای اروپایی را که مهمترین پشتیبان توافق هسته ای سال 2015 هستند را تحت فشار قرار می دهد تا برای راضی کردن ترامپ در چهار ماه آینده تلاش کنند.
البته اتحادیه اروپا در بیانیه ای به تصمیم و اظهارات اخیر ترامپ اشاره داشت و از ارزیابی آن در روزهای آینده خبر داد. یک دیپلمات اروپایی اظهار کرد: شرایط به گونه ای پیش می رود که نجات توافق را سخت می کند.
برخی تحلیلگران شروط تازه ترامپ در ادامه بهانه جویی های وی می دانند که برای خروج از برجام دست و پا شده اند. گزارش دیگر رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی این شروط را از موضوعاتی دانست که تنها می تواند به خروج کاخ سفید از برجام و برقراری تحریم ها منجر شود.
تحلیلگران غربی تاکید می کنند این روند به مذاکره با ایران منتهی نخواهد شد اما ممکن است گفت وگوهایی را با متحدان اروپایی آمریکا راه بیاندازد. هر چند ممکن است دیگر امضا کنندگان برجام تمایلی نداشته باشند که آمریکا را در مسیر اقدامات ضدایرانی ترامپ همراهی کنند اما خودداری از رفع تحریم ها به صورت مشخص به توافق ایران و 1+5 پایان دهد.
