به گزارش خرداد، عبدالصمد خرمشاهی در روزنامه آرمان نوشت: تاریخ اندیشههای بشری نشان داده است که برای یک زندگی مسالمتآمیز اجتماعی همیشه انسانها نیازمند وضع قوانین و تبعیت از آن بودهاند. قوانینی که نمایندگانشان با بررسی و مطالعه و تدبیرو اندیشه و لحاظ موقعیتهای زمانی و مکانی برای آنان وضع میکنند تا اولا حقوق ابتدایی و مسلم آنان را مشخص کنند و ثانیا روابط اجتماعی افراد با یکدیگر و همینطور با حکومت و برعکس را ترسیم نمایند. بدیهی است افراد یک جامعه میتوانند از تمامی حقوق و آزادیهایی که قانونگذاران برای آنان وضع کردهاند، بهرهمند شوند به شرط آنکه طراح استیفای این حقوق به حقوق دیگران تعدی و تجاوز نکند. کارکرد قانون تعیین این حقوق و مشخص کردن مرز مرزهای آزادی شهروندان است. نگاهی گذرا به قانون اساسی و سایر قوانین جاریه از جمله قانون حقوق شهروندی نشان دهنده این است که افراد میتوانند تا جایی که موجبات آزار و اذیت دیگران را فراهم نکنند، ازهمه گونه آزادیهای مشروع به نحو متعارف استفاده نمایند. در همین رابطه قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین دیگر به ما میگویند کدام اعمال و رفتار شهروندان ممنوع است و وصف کیفری داشته و قابلیت مجازات دارد. به صورت خلاصه این قوانین حاکم در جامعه ما هستند که باید و نبایدهای رفتار شهروندان را مشخص میکنند. هیچگونه دستورالعمل، آییننامه و یا بخشنامه که برخلاف قانون وضع میگردد، قابلیت تمکین ندارد. اخیرا فرمانده محترم نیروی انتظامی تهران بزرگ اعلام کردهاند که پخش مسابقات فوتبال در اماکن عمومی و اصناف خاص نیازمند اخذ مجوزهای لازم از نیروی انتظامی است. تا جایی که به یاد دارم چند سال پیش از سوی مقام مشابه نیز چنین دستورالعملی صادر شده بود. اعلام این مطلب از سوی ایشان موجب ایجاد یکسری سوالات در افکارعمومی شده و عکسالعملهایی نسبت به آن نشان داده شده است. مهمترین نکتهای که با این دستورالعمل مطرح شده این بوده که چرا در سینماها پخش مسابقات فوتبال آزاد است اما در کافیشاپها باید ممنوع باشد؟ ضمن آنکه در جامعه کنونی ما که بروز پارهای از مشکلات باعث عدم تحمل و مدارای لازم از سوی شهروندان شده و موجبات برخورد رفتارهای عصبیگونه از سوی آنان گردیده، چرا حضور دسته جمعی آنان در مکانهای یادشده و تماشای مسابقات مهم که میتواند باعث تخلیه هیجانات آنان شود، ممنوع اعلام میشود؟ درهمین رابطه شاهد واکنش تنی چند از مسئولان و همینطور اعضای شورای اسلامی شهر تهران به اظهارات نامبرده بودیم. اینان با تاکید بر اینکه همانگونه که مردم در ایام محرم تمایل دارند مراسم عزاداری را به صورت گروهی انجام دهند در رابطه با ابراز هیجانات و شادیها هم نیازمند حضور به صورت دسته جمعی در مکانهای عمومی هستند تا شادیها و هیجانات حاصل از پیروزی در مسابقات را به یکدیگر انتقال دهند. قطع نظر از مطالب فوق آنچه مدنظر راقم سطور در این نوشتار مختصر است، این است که مرز بایدها و نبایدهای قانونی را باید از میان مفاد قانونی لازمالاجرا جستوجو کنیم ولاغیر. تا جایی که به خاطر دارم، در هیچ یک از مجموعه قوانین مرتبط این چنین محدودیتی وضع نشده است که شهروندان از حضور در کافیشاپها و سایر اماکن عمومی که به منظور دیدن مسابقات فوتبال که از تلویزیون پخش میشود، منع شده باشند. همانگونه که گفته شد هرگونه وضع بخشنامه، مقررات و آییننامهها باید در راستا و چارچوب قوانین موضوعه صادر و یا تصویب شده باشد و بدیهی است هرجا که مخالف قانون باشد، محکوم به ابطال است. میدانیم که کمتر از یکماه دیگر تیم ملی فوتبال ایران در چارچوب مسابقات جهانی روسیه به مصاف بزرگان این رشته ورزشی خواهد رفت و میلیونها ایرانی از هماکنون منتظر و مشتاق دیدار این مسابقات از طریق تلویزیون هستند و از این تعداد نیز شاید خیلیها مایل هستند که در حضور جمع و به صورت گروهی هیجانات و شادیهای خود را در پیروزیهای احتمالی نشان دهند. منع پخش مسابقات فوتبال از طریق تلویزیون در مکانهای فوق که فرمانده محترم نیروی انتظامی تهران بزرگ اعلام کردهاند، میتواند مغایر حقوق شهروندی و سایر آزادیهایی باشد که در قوانین ما برای آحاد مردم در نظر گرفته شده است. ضمن اینکه تجربه نشان داده است بروز شادیهای همگانی به صورت دسته جمعی و در مکانهای مختلف باعث تلطیف روحیات افراد و تخلیه هیجانات آنها بوده و تاکنون نیز اینگونه ابراز احساسات و شادیهای دسته جمعی تبعات منفی دربر نداشته و باعث تعدی و تجاوز به حقوق دیگران نیز نشده است.
* وکیل پایه یک دادگستری