خرداد؛ سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه گفت: تا زمانی كه عربستان سعودی دست از خیالپردازی برندارد، نمیتوانند نقش تعاملگری در منطقه داشته باشد. رهبران جوان و بیتجربه عربستان باید بدانند كه آینده منطقه در پرتوی امنیت و همكاری كشورهای منطقهای شكل میگیرد.
مناقشه ایران، آمریکا و بریتانیا بر سر نفتکشها همچنان محل بحث است و هر روز دامنه آن افزایش مییابد بهنحوی که چندی پیش دولت آمریکا از بعضی کشورها درخواست کرد تا در آبهای خلیج فارس حضور یابند و این فرایند را نوعی ائتلاف نامید اما همچنان بر سر تحقق چنین ائتلافی گمانهزنیهای بسیاری وجود دارد.
رامین مهمانپرست، دیپلمات و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه درباره علت مطرحشدن ائتلاف خلیج فارس از سوی آمریكا و احتمال حضور رژیم صهیونیستی در این منطقه به «نامهنیوز» گفت: «در دنیای امروز اگر قدرتمندانه و عزتمندانه از حقمان دفاع کنیم، میتوانیم موفق باشیم اما اگر از باب خواهش وارد شویم به توفیق نمیرسیم زیرا قواعد بینالمللی از طرف دولتهای بزرگ زیر پا گذاشته میشود. در ماجرای اخیر نفتکشها ایران توانست با حفظ اقتدار از منافع خود دفاع کند. تصمیم اخیر آمریکا مبنی بر ائتلاف خلیج فارس یک بازی خطرناک است و هر کشوری که در این ائتلاف شرکت کند در دام آمریکا افتاده است و اگر قرار باشد که کشورهای مختلف از باب دخالتجویی در منطقه حاضر شوند، بیشک با واکنش متناسب روبهرو میشوند اما به نظر میرسد که چنین جسارتی وجود نداشته باشد که رژیم صهیونیستی به منطقه خلیج فارس بیاید زیرا با واکنش سنگین ایران مواجه میشود».
ابعاد استدلال آمریکا
این دیپلمات ایرانی درباره اینكه آیا آمریكا میتواند با استدلال تأمین امنیت منافع تجاری خود در منطقه حاضر شود، اظهار كرد: «سیاستهای دولت آقای ترامپ مبنای عقلانی ندارد؛ بهنحوی كه مشاهده كردهایم كه این دولت تقریبا به عموم از تعهدات بینالمللی خود متعهد نبوده است. ترامپ علاوه بر آنكه از برجام خارج شد و به آن پایبند نبود، در مواجهه با چین، كشورهای اروپایی و كشورهای آمریكای لاتین هم همین برخورد را كرده است. حتی فرای اینها او به تعهداتی كه مربوط به بشریت است مانند تعهدات محیطزیستی هم متعهد نماند. ترامپ صراحتا میگوید كه اولویت دولت تأمین منافع آمریكاست. در موضوع ائتلاف خلیج فارس هم جز این نیست و او میخواهد كه صرفا منافع آمریكا را لحاظ كند وگرنه دولتمردان آمریكا هم میدانند كه هیچكشوری حق ندارد در مرزهای آبی كشورهای منطقهای حضور داشته باشد. اتفاقا حضور كشورهای غیرمنطقهای در خلیج فارس باعث برهمخوردن امنیت این منطقه میشود».
تغییر مواضع امارات
او درخصوص علت تغییر رویكرد امارات متحده عربی تصریح كرد: «كشورهای منطقهای به دو بخش تقسیم میشوند؛ نخست كشورهایی كه از توان دفاعی لازم برخوردارند و مانند ایران میتوانند از دخالتهای بیگانگان ممانعت كنند. دسته دوم كشورهای ضعیفی هستند كه سعی میكنند زیر سایه كشورهای بزرگ باشند زیرا آسیبپذیرند. متأسفانه چنین كشورهایی در دام كشورهای قدرتمند غربی افتادند كه هدفشان تفرقهاندازی بین مسلمانان بود؛ نمونه آن كشتار مردم یمن بود كه عربستان و امارات نقش موثری در آن داشتند اما این روند تا یك جایی جلو میرود و هنگامی كه چنین كشورهایی ببینند كه شرایط حساس شده است و این احتمال وجود دارد كه خطر دامن خودشان را هم بگیرد، مواضع خود را تعدیل میكنند زیرا ترجیحشان این است كه در وهله نخست منافع مردم خودشان لحاظ شود. ندای دوستی عزتمندانه ایران میتواند باعث امنیت پایدار منطقه شود و عقل حكم میكند كه كشورهای منطقه برای توسعه كشور خود و منطقه به دست دوستی به سوی ایران ÷اسخ مثبت بدهند. امارات هم در همین راستا و با در نظر گرفتن چنین ملاحظاتی رویكرد خود را تا حدی تغییر داده است».
نقش منطقهای عربستان
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش كه آیا ایران و عربستان میتوانند در كوتاهمدت روابطی عادی را تجربه كنند، اظهار كرد: «همواره ما شعار اصلیمان وحدت جهان اسلام بوده است و این مهم از نخستین روزهای انقلاب بهعنوان یك سیاست راهبردی در بیانات امام(ره) مطرح بوده است؛ بنابراین دوستی و همكاری با همسایگان اولویت سیاست خارجه ایران است و ایران تمایل دارد كه با همه كشورهایی كه در پی عداوت نیستند همكاری سازنده داشته باشیم و در بیتردید در این میان كشورهای اسلامی در اولویت قرار دارند اما تا زمانی كه عربستان سعودی دست از خیالپردازی برندارد، نمیتوانند نقش تعاملگری در منطقه داشته باشد. رهبران جوان و بیتجربه عربستان باید بدانند كه آینده منطقه در پرتوی امنیت و همكاری كشورهای منطقهای شكل میگیرد».
تاثیر ایران بر كشورهای منطقه
مهمانپرست در آخر درباره تأثیر مواضع ایران بر سیاستهای كشورهای منطقه گفت: «تأثیر روحیه مقاوت جمهوری اسلامی ایران سالهاست که بهوجود آمده است. وقتی به چهار دهه گذشته نگاه میکنیم، درمییابیم که ایران توانست با تمام فراز و نشیبها اما دربرابر زورگوییهای کشورهای غربی با محوریت آمریکا ایستادگی کند و همین ایستادگی باعث شد که به ظرفیتهای داخلی خودمان توجه کنیم. افزون بر ایران، مردم کشورهایی مانند عراق، سوریه، لبنان و اخیرا یمن نیز در برابر تهدیدهای غربی ایستادهاند. دیگر اینطور نیست که دولتها و ملتها از تهدیدهای نظامی و اقتصادی چند كشور قدرتمند در هراس باشند. حتی رژیم صهیونستی هم در برابر حماس باید به مواضعش دقت كند زیرا این امكان وجود دارد كه پاسخ محكمی دریافت كند. تحلیلگران غربی هم به این نتیجه رسیدهاند كه چنین شرایطی نتیجه روحیه مقاومت جمهوری اسلامی بوده است.