مرکز پژوهشی کوئینسی آمریکا: ایران هیچ برنامه تسلیحات هسته ای در دستور کار خود ندارد

خرداد: کارشناس هسته ای مرکز پژوهشی «کوئینسی» در گزارشی با تاکید بر این موضوع که ایران هیچ برنامه تسلیحات هسته‌ای را در دستور کار خود ندارد، افزود: اتحادیه اروپا، روسیه و چین به عنوان مجری و داور منازعه میان ایران و آمریکا بر فرایند احیای برجام نظارت می کنند.

مرکز پژوهشی «کوئینسی» در ایالات متحده ۹ آوریل گذشته همزمان با گفت وگوهای فشرده هسته ای در وین، گزارشی را با اشاره به این موضوع منتشر کرده است که کارشناسان تاکید دارند ایران برنامه تسلیحات هسته ای را در دستور کار خود ندارد.

در این گزارش آمده است:

در شرایط کنونی تلاش ها برای کاهش دوباره تنش میان ایالات متحده و ایران شدت گرفته است؛ عمده دلیل وضع موجود نیز ناشی از دشمنی شدید واشنگتن در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» است. در سایه تمرکز دوباره بر مذاکرات هسته ای، «جو سیرینکونه» متخصص سیاست هسته ای این اتاق فکر به بررسی موضوع فعالیت های هسته ای پرداخته است.

وی درپاسخ به این پرسش که آیا ایران برنامه تسلیحات هسته ای دارد چنین پاسخ داد: نه، ایرانی ها این کار را نمی کنند. آن ها قبلا چنین برنامه ای را داشتند. در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ (قبل از انقلاب )ایران یک برنامه هسته ای غیرنظامی و بسیار جاه طلبانه را دنبال می کرد. تهران در این برنامه ساخت تاسیسات غنی سازی اورانیوم و تشکیلاتی برای فرآوری سوخت مصرف شده در رآکتورها را برای استخراج اورانیوم انجام می داد. این دو ماده برای ساخت سلاح هسته ای استفاده می شوند.

وی افزود: ایالات متحده گفت وگوهای طولانی را با شاه (محمد رضا پهلوی) انجام داد زیرا ایران متحد آمریکا بود و سالانه صدها میلیون دلار را صرف خریداری تجهیزات نظامی از واشنگتن می کرد اما کاخ سفید این برنامه های تهران را تائید نکرد؛ همزمان ایالات متحده می دانست که وی  به صورت مخفیانه در حال پیگیری برنامه ساخت سلاح هسته ای است. در هر صورت کاخ سفید آنطور که باید با آن مخالفت نمی کرد.

سیرینکونه افزود: پس از انقلاب ۱۹۷۹ وقتی آیت الله خمینی مسئولیت کشور را به دست گرفت همه این موارد را لغو کرد و فعالیت هسته ای ایران حتی برنامه های غیرنظامی و تحقیقات مخفی سلاح هسته ای هم تعطیل شد. وی اعتقاد داشت ایران نباید این فناوری غربی را داشته باشد. عراق در دهه ۱۹۸۰ به ایران حمله و از سلاح های شیمیایی استفاده کرد ولی هیچ کس به کمک ایران نیامد. ایالات متحده حتی در شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز قطعنامه محکومیت استفاده از سلاح شیمیایی از سوی عراق را وتو کرد. آمریکا اعتقاد داشت «خوب شاید ما به استفاده از این گزینه نیاز داشته باشیم».

وی افزود: وقتی جنگ به پایان رسید ایران در دهه ۱۹۹۰ برنامه هسته ای خود را از سر گرفت اما این برنامه که بخش هایی از آن ادامه فعالیت های پیشین در مورد ساخت سلاح هسته ای بود در سال ۲۰۰۳ متوقف شد و هیچگاه دوباره آغاز نشد.

در ادامه این گزارش آمده است:  آنچه ایران درعوض در دست داشت یک برنامه هسته ای غیرنظامی بود که برای آن یک راکتور را در بوشهر ساخت. ایران سپس گفت که به سوخت آن نیاز دارد و می خواهد اورانیوم غنی کند. غرب اما می گوید سانتریفیوژهایی که برای غنی سازی سوخت مورد استفاده قرار می گیرند همان دستگاه هایی هستند که اورانیوم را برای اهداف تسلیحاتی هم غنی می کنند.  

وی افزود: بنابر این خیر. ایرانی ها برنامه خاصی را برای تولید سلاح هسته ای ندارند. آن ها یک برنامه هسته ای غیرنظامی دارند.

این کارشناس آمریکایی در ادامه در زمینه احیای توافق هسته ای که از سوی دولت ترامپ نابود شد گفت: اهرم ها (فشار) تنها زمانی مفید هستند که اعتبار داشته باشند و اکنون ایالات متحده از اعتبار اندکی برخوردار است. دونالد ترامپ بخش اعظم اعتبار جهانی آمریکا را از بین برده است. اگر آمریکا بار دیگر به این توافق بپیوندد نشان می دهد که می خواهد به قول خود عمل کند و دیگر نمی خواهد تکروی کند. اما جو بایدن به سرعت وارد این معامله نشده است.

سیرینکونه اعتقاد دارد: ایالات متحده و ایران در واقعیت نیاز به هماهنگی دارند تا چگونگی و زمان بازگشت به توافق را مشخص کنند. این موضوع به یک نقشه راه نیاز دارد که به صورت دقیق مشخص می کند چه اقدامی قرار است انجام شود. هماهنگ سازی این جریان با اتحادیه اروپا، روسیه و چین است که به عنوان مجری و داور منازعه عمل خواهند کرد.

کارشناس هسته ای موسسه کوئینسی افزود: این گام ها شامل لغو تدریجی تحریم های ایالات متحده و متوقف کردن برخی فعالیت های ایران هستند که پس از خروج ترامپ از برجام رخ داده است.

*مرکز پژوهشی موسسه کوئینسی  « The Quincy Institute» بر این باور است که سیاست خارجی ایالات متحده از هر مفهوم قابل دفاع در حوزه منافع و احترام مناسب برای حقوق و شرافت بشری به دور است. رهبران سیاسی این کشور به نحو فزاینده ای ارتش را بسیار پرهزینه، غیرکارآمد و بی رویه در نقاط مختلف جهان مستقر می کنند و جنگ را به پدیده ای عادی تبدیل کرده اند و سلطه مسلحانه را هدف خود قرار داده اند. موسسه کوئینسی خود را یک اتاق فکر اقدام محور معرفی می کند که ایجاد پایه و اساس سیاست خارجی جدیدی را بر مبنای تعامل دیپلماتیک و مهار نظامی دنبال می کند. این مرکز پژوهشی شرایط کنونی را فرصتی منحصربفرد برای تنظیم دوباره سیاست خارجی ایالات متحده برپایه منطق و انسانیت می داند.

نام این اتاق فکر که چند سال از تاسیس آن می گذرد برگرفته از اسم و شهرت «جان کوئینسی آدامز» است که اعتقاد داشت آمریکا نباید در جستجوی هیولاها به خارج از مرزهایش برود.

*انتشار این مطلب به معنای تائید محتوای آن نیست.