بند 350 اوین زیر ذره بین دولت

«حق نداریم هیچ اقدام خلاف قانونی علیه زندانیان انجام دهیم»؛ این بخشی از سخنان دیروز «محمدباقر نوبخت» سخنگوی دولت در کنار اعلام خبر تشکیل تیمی از طرف قوه مجریه برای بررسی رخدادهای هفته پیش بند 350 زندان اوین بود.

 این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز پنجشنبه 4 اردیبهشت ماه 1393 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است. 

*** بند 350 اوین زیر ذره بین دولت

رخدادهای پنجشنبه گذشته در بند 350 زندان اوین، طی روزهای گذشته به یکی از بحث برانگیزترین موضوع ها در محافل سیاسی و رسانه ای کشور تبدیل شده است. از یک طرف برخی زندانیان و خانواده های آنها مدعی بدرفتاری و اعمال خشونت مسوولان زندان علیه زندانیان شده اند و از طرف دیگر مسوولان سازمان زندان ها این ادعا را رد کرده اند. 

با این وجود دیروز «غلامحسین اسماعیلی» با حکم رییس قوه قضاییه از ریاست سازمان زندان ها کنار زده شد و «علی اصغر جهانگیری» به جای او در این سمت قرار گرفت. هرچند اسماعیلی در حکمی دیگر به مقام ریاست کل دادگستری استان تهران منصوب شد.

در همین حال دیروز محمدباقر نوبخت معاون رییس جمهوری و سخنگوی دولت نیز خبر از تشکیل تیمی از طرف دولت برای بررسی رخدادهای بند 350 داد.

این دو موضوع امروز مورد توجه روزنامه ها در این ارتباط قرار گرفت.

روزنامه «شرق» تیتر نخست خود را با عنوان «رییس سازمان زندان ها تغییر کرد» به این موضوع اختصاص داد. به نوشته این روزنامه با حکم آیت الله لاریجانی، غلامحسین اسماعیلی با تحویل صندلی ریاست زندان ها، به عنوان رییس کل دادگستری استان تهران منصوب شد. سخنگوی قوه قضاییه در توضیح چرایی این جابه جایی به «تسنیم» گفته است: «جابه جایی های اخیر در قوه قضاییه مخصوصا انتقال محل فعالیت آقای اسماعیلی از سازمان زندان ها به دادگستری استان تهران هیچ ربطی به اتفاقات اخیر نداشته است.» «غلامحسین محسنی اژه ای» با بیان اینکه غلامحسین اسماعیلی یکی از مدیران موفق و متعهد و کارآمد قوه قضاییه بوده است، گفت: «این تصمیم و همچنین تصمیمات دیگر درخصوص آقایان جهانگیر و آوایی، موضوعاتی بود که از مدت ها پیش مقدمات آن اندیشیده و فراهم شده بود و درحال حاضر اجرایی شد.»

«ورود دولت به ماجرای بند 350» تیتر گزارش خبری روزنامه «ایران» در این ارتباط بود. به نوشته ایران روز گذشته محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت از تشکیل تیمی در این باره خبر داد و اطمینان داد بعد از بررسی ها در این باره گزارش خواهد داد. وی تأکید کرد: «حق نداریم هیچ اقدام خلاف قانونی علیه زندانیان انجام دهیم» و در عین حال اقدام رسانه های خارجی در این باره را «بزرگ نمایی» خواند. اظهارات سخنگوی دولت یک روز بعد از آن مطرح شد که برخی منابع خبری از تجمع خانواده زندانیان سیاسی بند 350 مقابل ریاست جمهوری خبر دادند.

ایران ادامه داد: بنا بر برخی گزارش ها، بعد از ظهر سه شنبه شماری از خانواده های زندانیان با تجمع مقابل ریاست جمهوری، درخواست خود از دولت را در قالب نامه ای مطرح کرده و از رئیس جمهوری خواستند در این موضوع ورود کند.درخواست خانواده زندانیان در شرایطی مطرح شد که نمایندگان مجلس نیز در این هفته خواستار پاسخگویی مقام های اجرایی کشور در این باره شدند. چنان که هشت نماینده مجلس در تذکر به «مصطفی پورمحمدی» وزیر دادگستری از او خواستند درباره حوادثی توضیح دهد که در حاشیه بازرسی از بند 350 زندان اوین رخ داده است.

ایران با اشاره به انتشار اخبار متناقض در این زمینه نوشت: از یک طرف خانواده زندانیان سیاسی از شنیدن برخی اخبار مبنی بر ضرب و جرح زندانیان هنگام بازرسی از این بند ابراز نگرانی می کنند و از سوی دیگر غلامحسین اسماعیلی رئیس سازمان زندان ها تأکید می کرد در جریان بازرسی از این بند اتفاق خاصی نیفتاده است. روایت دوگانه ای که از زمان انتشار اخبار مبنی بر «درگیری» در زندان اوین، به موازات هم مطرح می شود.

*** انتقاد از حاشیه سازی علیه دولت 

بازار پخش شایعه ها علیه دولت این روزها داغ شده است و حاشیه سازان قصد دارند تا با طرح ادعاهای بی اساس و غیرمستند، دولت را از مسیر خود در حل مشکل های گسترده در کشور بویژه در عرصه های سیاست خارجی و اقتصادی منحرف کنند. انتشار شایعه های گسترده در مورد مهمانی زنان مقام های دولتی و سفیران و برگزیده به مناسبت تولد حضرت فاطمه زهرا (س) که در این هفته از طرف ریاست جمهوری برگزار شد، باعث شد تا بسیاری از روزنامه های امروز به نقد شایعه سازی ها بپردازند.

روزنامه ی شرق در سرمقاله ی خود با عنوان «بحران سازی زنجیره ای» به قلم «نعمت احمدی» حقوقدان نسبت به ادبیات به کاربرده شده از طرف «روح الله حسینیان» نماینده مجلس عضو جبهه پایداری در مورد مراسم یاد شده، انتقاد کرد. 

شرق در نقد ادعای روح الله حسینیان در این باره که فیلم مراسم زنانه ی بزرگداشت روز زن را در اختیار دارد و به موقع آن را منتشر می کند، نوشت: آنچه مهم است نه ادبیات نماینده روحانی مجلس و نه انتساباتی است که نتوانستند ثابت کنند، بلکه حقیقت تلخی است که اگر واقعیت داشته باشد باید به خدا پناه برد و آن تهیه فیلم محرمانه از جشنی است که افراد شرکت کننده در آن با دعوتنامه حاضر شدند.

به نوشته ی شرق لابد به سیاق سابقه امنیتی جناب حسینیان ابزار و وسایل تهیه فیلم از نظر ایشان راحت و آسان باشد، اما مجوز قانونی آن کجاست؟ خصوصا قصد و نیتی که در پس تهدید «وقتش که برسد آن را منتشر می کنم» نهفته است. 

این روزنامه در پایان هم با اشاره به سوگند نمایندگان مجلس در دفاع از قانون اساسی کشور افزود: اگر بپذیریم که آقای حسینیان راست می گوید و به عکس و فیلم دسترسی دارد باید پرسید با چه مجوزی عکس و فیلم گرفته شده است و مجوز را چه کسی صادر کرده است و اگر هم فیلم و عکسی در کار نباشد و ایشان با هدف تهدید، بلوف زده اند و بحث انتشار سندی که در اختیار ندارند را مطرح کرده اند، اقدامی دور از شأن و جایگاه نمایندگی مجلس و لباس روحانیت خود انجام داده اند. تهدیدی که در پس زمینه گفتار آقای حسینیان و خطاب به رییس جمهور و همسرش با آن ادبیات نهفته، خدا کند سرآغازی بر بحران سازی های زنجیره ای مشابه دوران دولت اصلاحات نباشد. 

روزنامه ی «آرمان» نیز در گفت و گو با «محمد هاشمی» حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی به اینکه «انتشار فیلم خصوصی افراد جرم است» اشاره کرد. 

آرمان به نقل از هاشمی نوشت: به طور کلی تهدیدکردن رفتاری منطقی نیست و به خصوص از یک نماینده مجلس بعید است با چنین ادبیاتی صحبت کند. این جور صحبت کردن ها خلاف شأن نمایندگان مجلس است. بر اساس نص صریح قانون هیچ فردی اجازه ندارد در زندگی خصوصی افراد دخالت کند. 

این استاد دانشگاه همچنین معتقد است انتشار فیلم خصوصی جرم است و اگر این کار صورت بگیرد، افرادی که به آنها خدشه ای وارد شده باشد، می توانند از عوامل انتشار آن فیلم شکایت کنند. نماینده مجلس با اینکه مصونیت سیاسی دارد، اجازه ورود به زندگی خصوصی مردم را ندارد. 

آرمان همچنین در یادداشتی دیگر با عنوان «عذرخواهی به جای مانع تراشی» در انتقاد از حاشیه سازان علیه دولت نوشت: دولتی بر سر کار آمده که قصد دارد با تغییر رویکردهای کلی و با اعتمادی که از میان مردم به دست آورده و برای اعتمادسازی تلاش داشته، به اهداف خود دست یابد و برای خروج از وضعیت کنونی راهی بیندیشد. مسلما این دسته از افراد توان و تحمل چنین واقعه ای را ندارند. دولت های نهم و دهم مورد حمایت اکثریت اصولگرایان بود و اکنون به این نقطه رسیده است که توان انتقاد از خود را ندارد. مسببان چنین وضعیتی باید از مردم عذرخواهی کنند نه اینکه اکنون نیز مانع کارآیی دولت تدبیر و امید شوند. 

روزنامه ی «اطلاعات» هم در یادداشتی با تیتر «حاشیه و متن! از کاخ سعدآباد تا ساختمان حافظیه!» نسبت به حاشیه سازان علیه دولت که آن ها را شکست خوردگان انتخابات ریاست جمهوری می نامد، انتقاد کرد. 

به نوشته ی این روزنامه در حالی که برخی شخصیت های سیاسی که امکان در اختیار گرفتن تریبون های رسمی را دارند در حاشیه سازی، حرفه ای شده اند و تلاش دارند تا دولت را از «متن» به «حاشیه» بکشانند و با حاشیه سازی التهاب آور، چنان خبرسازی می کنند تا اولاً دولت مجبور به پاسخگویی گردد ثانیاً بستر اعتماد عمومی مردم نسبت به دولت تضعیف گردد. 

روزنامه ی «قانون» نیز در یادداشتی به قلم «محمدرضا خباز» معاون امور تقنینی معاونت پارلمانی رییس جمهوری به این نکته که «مخالفان دولت می خواهند نسخه خاتمی را برای روحانی بپیچند» اشاره کرد. 

در همین حال روزنامه ی منتقد دولت «جوان» نیز مطلبی با عنوان «سایه روشن های یک جشن» منتشر کرد و در آن از دولت خواست تا با اطلاع رسانی به حواشی غیرواقعی این جشن پایان دهد. 

***کاهش اعتماد مردم به نهاد دولت، میراث دولت قبلی 

اعلام رسمی رقم متقاضیان دریافت یارانه نقدی به میزان 73 میلیون تن و انصراف کمتر از 3 میلیون از دریافت یارانه، تحلیل های مختلفی را در روزنامه های امروز به دنبال داشت. 

بسیاری از تحلیلگران عملکرد دولت های نهم و دهم را دلیل عمده کاهش اعتماد مردم به دولت عنوان کردند. 

روزنامه «مردم سالاری» در سرمقاله خود با عنوان «عوامل ناکامی در مجاب کردن مردم به انصراف از یارانه» به سه دلیل فرهنگ عمومی، کارنامه دولت های گذشته و تبلیغات ضعیف اشاره کرد. 

مردم سالاری در توضیح عامل کارنامه دولت های گذشته به وعده وعیدهای عملی نشده در دولت پیشین اشاره کرد و نوشت: در دولت های گذشته آنقدر وعده و وعید داده شده و عمل نشده است که آسیب جدی به اعتماد مردم به دولت وارد شده است. در واقع بسیاری استدلال می کنند که اگر یارانه نقدی نگیرند، دولت آن را به جیب خود خواهد ریخت و هرگز به مصارف عمومی نخواهند رسید و تغییری محسوسی در رفاه عمومی ایجاد نخواهد شد. 

این روزنامه افزود: نهایتا، آنچه که مردم را به دولت کم اعتماد می کند، فساد مالی گسترده ای است که در سال های گذشته در ارگان های دولتی اتفاق افتاد. اختلاس ها و دست اندازی هایی به بیت المال که سال هاست به ارقام چند میلیارد دلاری رسیده است. اختلاس هایی که در تمام آنها پای چندین و چند مقام حکومتی نیز به میان کشیده شده است. زمانی که چنین سرقت هایی از بیت المال صورت می گیرد، بسیاری از خود می پرسند، چرا من باید از این مبلغ ناچیز بگذرم تا جمع شود و چند نفر به یکباره آن را به جیب بریزند؟ 

«مشکل کمپین انصراف از یارانه و پیام آن» عنوان سرمقاله «ابتکار» در این زمینه بود. به نوشته ابتکار بی اعتمادی مردم همچون بسیاری از مصائب اقتصادی دیگر به ناحق از دولت گذشته به روحانی، ارث رسیده است. مردم به یاد دارند که در وانفسایی که هرروز کمرشان زیر بار تورم خمیده تر می شد چگونه رییس و مسوولان اقتصادی دولت دهم در رسانه ملی ظاهر می شدند و با لبی خندان از مملکتِ گل و بلبل که همه مردمش در آسایش و آرامش به سر می برند و پشتیبان بی چون و چرای تصمیمات و عملکرد اقتصادی دولت هستند، سخن ها می گفتند و امید می دادند که معدود نارسایی ها(!) هم به زودی (که البته هیچگاه نرسید) رفع خواهد شد. با چنین تجربه ای در ذهن مردم، شگفت نخواهد بود اگر برنامه های تیم اقتصادی دولت کنونی در تعمیم ذهنیت منفی مردم، قربانی شود». 

در همین حال روزنامه «کیهان» نیز در یادداشتی به بررسی دلایل انصراف تعداد کمی از مردم از دریافت یارانه نقدی پرداخت و به چند مقوله از جمله «فقدان نقشه راه و تدبیر صحیح»، «سبک زندگی سیاسی نامطلوب برخی احزاب و رسانه ها و سیاستمداران» و «فرهنگ عمومی و چند و چون مهندسی آن» اشاره کرد. 

کیهان نوشت: ناهنجاری های بزرگی در سبک زندگی سیاسی برخی رسانه ها و احزاب و سیاستمداران به چشم می خورد که عوارض تلخ آن در بازخورد اجتماعی پدیدار می گردد. سبک زندگی سیاسی معطوف به شهرت، محبوبیت، رای، انتخابات و غلبه به رقبای سیاسی و انتخاباتی «به هر قیمت»، آسیب های بزرگی به فرهنگ و افکار عمومی می زند. .... بی تردید آسیب دیدگی فرهنگ عمومی (ناشی از سبک زندگی غلط و پرمخاطره برخی جریان های سیاسی) در این عدم مشارکت برای یک پروژه مهم ملی موثر بوده است. دولت برای جبران می تواند و باید اولا سراغ درآمدهای مالیاتی مشروع از ثروتمندان و بازپس گیری بدهکاری بانکی 100 هزار میلیارد تومانی از رانت خواران برود تا اعتماد عمومی رو به تقویت برود. 

*** نبض تند بازار ارز آرام می شود 

این روزها بازار ارز با تلاطم هایی همراه بود و نرخ ارزهای مختلف با افزایش قابل ملاحظه ای رو به رو شد. این در حالی است که وضعیت بازار ارز، تاثیر مستقیمی بر بخش های دیگر اقتصادی دارد.

امروز برخی روزنامه ها در یادداشت های خود به بررسی علل افزایش قیمت ارز و آینده ی این بازار پرداختند. 

روزنامه «آفتاب یزد» در سرمقاله ی امروز خود از اینکه «التهاب بازار ارز خواهد خوابید» سخن گفت. به نوشته این روزنامه درباره وضعیت فعلی بازار ارز و سکه باید گفت که این وضعیت، بیشتر «انتظاری» است تا «واقعی» مسایل مختلفی که اخیرا در اقتصاد مطرح شده از جمله شروع فاز دوم هدفمندی و ثبت نام از متقاضیان یارانه نقدی و همچنین قیمت گذاری هایی که انجام شد بر بازار ارز و سکه اثر گذاشت. 

«بهروز نعمتی» نماینده مجلس و نویسنده این سرمقاله درباره چشم انداز پیش روی بازار ارز نوشت: من معتقدم که التهاب بازار ارز خواهد خوابید. اخیرا بازار سرمایه هم دچار التهاب شد که البته این التهاب پایان یافت. اگر قرار باشد که تغییر مهمی در قیمت ارز ایجاد شود باید یک اتفاق بزرگ در اقتصاد بیفتد ولی ما می بینیم که چنین اتفاقی نیفتاده است. آیا به طور مثال میزان تقاضا یا عرضه کم یا زیاد شده است؟ بنابراین به نظر من قیمت کنونی ارز حالت التهابی دارد و این التهاب به پایان خواهد رسید. 

روزنامه ی «جهان صنعت» نیز در ستون «نگاه نخست» خود به این موضوع که «چرا دلار گران می شود» پرداخت. 

به تعبیر جهان صنعت افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر علل مختلفی دارد از جمله رکود اخیر در بازار بورس که نقدینگی را به سمت بازارهای جایگزین مانند بازار ارز هدایت می کند و از طرفی با روی کارآمدن دولت جدید و همچنین برنامه تنش زدایی 1+ 5 شرایط برای افزایش رشد اقتصادی فراهم می شود که در پی آن نرخ ارز نیز افزایش می یابد. در چنین شرایطی افزایش تقاضا برای دلار طبیعی است. 

این روزنامه اقتصادی در پیش بینی خود از بازار ارز نیز نوشت: در آینده نزدیک با افزایش نرخ ارز روبه رو نخواهیم بود چراکه هیچ دلیل منطقی اقتصادی برای افزایش وجود ندارد و این نوسانات کاملا طبیعی است.