سرویس اقتصادی خرداد: داغترین کلانموضوع این روزهای اقتصاد ایران که طی چند ماه گذشته نشانههایی از آن همچون نوک کوه یخ نمایان شده و افکار عمومی را به خود معطوف ساخته، مسئله و ابرچالش «ناترازی انرژی» است. چالشی که به دغدغه اصلی حکمرانی برای متولیان اداره کشور تبدیل شده و لایههای مختلف و متکثر جامعه را نیز درگیر خود ساخته است. این بحران، عوامل و مظاهر گوناگونی دارد؛ از اصلاح الگوی مصرف و فرهنگسازی عمومی گرفته تا بازنگری در ساختارهای تولید و بهینهسازی چرخه تولید و توزیع انرژی را شامل میشود.
به گزارش خرداد؛ در این نوشتار، به یکی از مهمترین مصادیق هدررفت منابع انرژی در کشور یعنی اتلاف بیضابطه گازهای مشعل (گاز فلر) خواهیم پرداخت؛ موضوعی که سالهاست به یکی از دغدغههای جدی سیاستگذاران حوزه انرژی تبدیل شده است. در شرایط بحرانی ناترازی انرژی، ساماندهی این بخش میتواند گامی مؤثر در ترازسازی گاز کشور، بازگرداندن میلیاردها دلار منابع مالی به چرخه اقتصاد، کاهش آلایندههای زیستمحیطی و در نهایت بهبود کیفیت زندگی میلیونها ایرانی باشد.
اگر گذرتان به یک میدان نفتی یا سکوی فراساحلی افتاده باشد، یا از کنار تأسیسات پالایشگاهی عبور کرده باشید، احتمالاً شعلههای عظیمی را دیدهاید که بیوقفه در حال سوختن هستند. این گازها، که در فرآیند استخراج نفت از لایههای زیرزمینی همراه با نفت به سطح میرسند، «گاز فلر» نام دارند. طبق برآورد کارشناسان، با وجود تلاشهای چند سال اخیر برای مهار و بازیابی این گازها، همچنان روزانه حدود ۴۵ میلیون مترمکعب از گازهای مشعل بدون هیچ بهرهبرداری سوخته میشوند. برای درک اهمیت این عدد کافی است بدانیم که همین مقدار میتواند ۶۰ تا ۶۵ درصد خوراک گازی پالایشگاههای کشور را تأمین کند.
در سالهای اخیر و با ارتقای فناوریهای حوزه انرژی، طرحهای متعددی برای جمعآوری گازهای مشعل با محوریت شرکت ملی نفت ایران در دستور کار قرار گرفتهاند. نمونههایی از این اقدامات شامل بهرهبرداری از پالایشگاه گاز هویزه خلیج فارس و چندین طرح دیگر در مناطق نفتخیز جنوب و غرب و شرق کارون است.
در دولت چهاردهم، اولویت دادن به الزامات زیستمحیطی در پروژههای صنعتی، بههمراه عزم جدی مدیریت جدید شرکت ملی نفت ایران در تحقق اهداف سند توسعه هفتم و نامگذاری سال بهعنوان «سال رشد سرمایهگذاری برای تولید» شرایطی را فراهم آورده تا در قالب رویداد «تحول در سرمایهگذاری و توسعه بالادست نفت و گاز ایران»، فرصتهای استثنایی برای ساماندهی این منابع مغفولمانده فراهم شود.
در همین راستا، از میان ۲۰۰ فرصت سرمایهگذاری ارائهشده در این رویداد، ۲۵ فرصت به حوزه جمعآوری روزانه یک میلیارد فوتمکعب گاز ترش و شیرین همراه نفت اختصاص یافته است. این اقدام، علاوه بر اثرگذاری در تراز انرژی کشور، منافع زیستمحیطی، اقتصادی و حتی سیاسی قابلتوجهی بههمراه خواهد داشت و گامی مهم در مسیر رضایتمندی عمومی، امنیت ملی و توسعه پایدار محسوب میشود.
ایران امروز در آستانه تحولات بزرگ و عبور از دو دهه ایستایی در مسیر توسعه قرار دارد؛ و بار دیگر این صنعت نفت و بهویژه شرکت ملی نفت ایران است که میتواند نقش موتور محرکه و سوخت پیشران این مسیر پرچالش اما افتخارآفرین را ایفا کند.