گزینه طلایی گاز ایران در قلب خلیج فارس
آیا کیش به قطب جدید انرژی کشور تبدیل می‌شود؟
امیر عابدپور l کارشناس انرژی سرویس اقتصاد خرداد: وقتی نام جزیره زیبای کیش به میان می‌آید، اغلب ذهن‌ها به سمت منطقه آزاد تجاری، مبادلات اقتصادی یا جاذبه‌های گردشگری این مروارید خلیج فارس می‌رود؛ اما کمتر کسی می‌داند که در نزدیکی این جزیره، یکی از بزرگ‌ترین گنجینه‌های گازی کشور نهفته است؛ میدانی که با حجم عظیم ذخایرش، در رده هفدهم بزرگ‌ترین میادین گازی جهان و دومین میدان گازی بزرگ ایران قرار دارد.
سال ۲۰۰۶ میلادی، کشف یک میدان گازی عظیم در حوالی کیش، کارشناسان صنعت انرژی را شگفت‌زده کرد. ابعاد عظیم این ذخایر از همان ابتدا روشن بود؛ با این حال به‌دلیل اینکه این میدان مشترک با کشور دیگری نبود، توسعه آن در اولویت‌های نخست وزارت نفت قرار نگرفت و تمرکز اصلی بر میدان مشترک پارس جنوبی باقی ماند. با این وجود، اهمیت استراتژیک میدان گازی کیش به قوت خود باقی است.
براساس گزارش‌های موجود، میدان گازی کیش دارای حدود ۶۶ تریلیون فوت مکعب (معادل ۱۹۰۰ میلیارد مترمکعب) گاز درجا است که از این میزان، ۱۴۰۰ میلیارد مترمکعب گاز قابل برداشت تخمین زده شده است. افزون بر این، این میدان حداقل یک میلیارد بشکه میعانات گازی در خود جای داده که حدود ۳۳۱ میلیون بشکه آن قابل استخراج است.
برنامه‌های توسعه‌ای نشان می‌دهد که پس از تکمیل تمام فازهای میدان، ظرفیت تولیدی آن معادل سه فاز میدان پارس جنوبی خواهد بود؛ موضوعی که نشان‌دهنده نقش مهم این میدان در آینده انرژی کشور است.
هرچند کیش در مقایسه با میادین مشترک، از اولویت پایین‌تری برخوردار بوده، اما توسعه آن هیچ‌گاه متوقف نشده است. در فاز اول توسعه، تولید روزانه ۲۸.۳ میلیون مترمکعب گاز هدف‌گذاری شده که در حال حاضر با حفر و بهره‌برداری از ۹ حلقه چاه، تولید به ۱۸ میلیون مترمکعب در روز رسیده است؛ معادل حدود ۶۵ درصد ظرفیت هدف‌گذاری‌شده است.
توسعه این میدان ادامه دارد و براساس برخی منابع، ظرفیت نهایی تولید آن ممکن است تا ۴۰۰۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش یابد؛ عددی قابل توجه در معادلات انرژی کشور.در حال حاضر، عملیات اجرایی فاز اول شامل حفر ۱۴ حلقه چاه، ساخت تأسیسات فرآوری و احداث خطوط لوله انتقال گاز در جریان است و پیش‌بینی می‌شود طی چند سال آینده، گاز تولیدی این پروژه به شبکه سراسری کشور تزریق شود و گامی مهم در راستای کاهش ناترازی انرژی برداشته شود.
یکی از ویژگی‌های برجسته میدان گازی کیش، فشار مناسب مخزن آن است که امکان تولید پایدار و با هزینه پایین‌تر نسبت به بسیاری از میادین دیگر را فراهم می‌کند. کیفیت بالای گاز تولیدی، میزان ناخالصی کمتر، و نسبت مناسب میعانات گازی، از دیگر مزیت‌های فنی این میدان به شمار می‌رود. علاوه بر این، نزدیکی میدان به زیرساخت‌های موجود در جزیره کیش، امکان تسریع در توسعه، کاهش هزینه‌های انتقال و بهره‌برداری، و اتصال سریع‌تر به شبکه ملی گاز را فراهم می‌آورد.
توسعه میدان گازی کیش می‌تواند پیشرانی قدرتمند برای تحقق اهداف توسعه پایدار در جزیره کیش باشد. از یک‌سو، اشتغال‌زایی گسترده در حوزه‌های حفاری، فرآوری گاز، حمل‌ونقل و خدمات پشتیبانی، به افزایش سطح رفاه و کاهش بیکاری در منطقه کمک خواهد کرد. از سوی دیگر، دسترسی پایدار به منابع انرژی پاک‌تر همچون گاز طبیعی، فرصت مناسبی برای حرکت به سمت کیش سبز و توسعه صنایع کم‌کربن در جزیره فراهم می‌کند. همچنین توسعه این میدان، زیرساخت‌های فنی و لجستیکی کیش را ارتقاء خواهد داد و به جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در بخش انرژی و صنایع پایین‌دستی کمک خواهد کرد؛ مسیری که می‌تواند جایگاه کیش را به عنوان یک هاب انرژی-اقتصادی در خلیج فارس تثبیت کند.
میدان گازی کیش از چندین جنبه اهمیت ویژه‌ای دارد؛ هم از حیث حجم بالای ذخایر که آن را به یک پشتوانه مطمئن انرژی بدل کرده و هم به‌دلیل موقعیت جغرافیایی ممتازش که در نزدیکی سرزمین اصلی و زیرساخت‌های موجود قرار دارد. این ویژگی‌ها، میدان کیش را به گزینه‌ای طلایی و منحصربه‌فرد در برنامه‌ریزی‌های آینده انرژی کشور تبدیل می‌کند.
